طاهره یعقوبی - دکتری تخصصی سلامت در حوادث و بلایا، دانشکده پرستاری و مامایی نسیبه ساری، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، مازندران، ایران،
داود خراسانی زواره - دانشیار، دانشکده بهداشت و ایمنی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران، مرکز تحقیقات ارتقا ایمنی و پیشگیری از مصدومیتها، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران، گروه علوم و آموزش بالینی، موسسه کارولینسکا، استکهلم، سوئد
علی اردلان - دکتری تخصصی اپیدمیولوژی، دانشیار، گروه سلامت در حوادث و بلایا، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران
امیر نجاتی - متخصص طب اورژانس، دانشیار، گروه طب اورژانس، مجتمع بیمارستان امام خمینی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران

زمینه و هدف:مطالعات متعددی بیانگر این است که در بسیاری از موارد نیاز به تخلیه اضطراری در بیمارستان، بروز کرده است. امروزه بیمارستانها در اغلب کشورها حتی در کشورهای توسعه یافته، هنوز آمادگی کافی برای تخلیه اضطراری موفق ندارند. تخلیه اضطراری بیمارستان با تخلیه سایر ساختمانها کاملا متفاوت میباشد. جابجایی بیماران که بسیاری از آنها که ممکن است بد حال باشند، بسیار خطرناک است. انجام تخلیه در صورت عدم تهدید جدی سبب از دست رفتن منابع مالی و انسانی و تشدید مشکلات درمانی منطقه آسیب دیده میگردد، بنابراین تصمیم گیری صحیح در تخلیه اضطراری حیاتی است. طراحی ابزار حمایتی تصمیم گیری تخلیه اضطراری سبب افزایش ضریب اطمینان مدیران بیمارستان از تصمیم اتخاذ شده میگردد. با طراحی سامانه تصمیم گیری تخلیه اضطراری در بیمارستان، آموزش و تمرین آن در طی مانورهای مکرر میتوان اثرات طولانی مدت افزاینده در عملکرد مدیران بیمارستان در جهت ایمنی بیشتر بیماران و صدمات کمتر به تجهیزات بیمارستان فراهم نمود.روش کار: این مطالعه ترکیبی از پارادایم کیفی و کمی بوده که طی 4 فاز انجام گرفت. در فاز اول تحقیق مرور متون جامعی بر تصمیم گیری تخلیه اضطراری بیمارستان در پاسخ به حوادث و بلایا انجام گرفت. در فاز دوم از طریق مطالعه کیفی مولفه های موثر بر تصمیم گیری از نقطه نظر صاحبنظران کشور تعیین گردید. سپس در فاز سوم پس از ترکیب مولفه های بومی و بین المللی موثر بر تصمیم گیری تخلیه اضطراری بیمارستان، ابزار طراحی و روان سنجی گردید. آزمون الفای کرونباخ و ضریب همبستگی پیرسون و آماره کاپا جهت پایایی ابزار محاسبه شد. جهت وزن دهی ابزار از نظرات صاحبنظران در حوزه مدیریت بحران استفاده گردید. در فاز چهارم سودمندی ابزار توسط دبیران کمیته مدیریت خطر بیمارستانهای تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی تهران مورد سنجش قرار گرفت. یافته ها: در مرور متون و منابع مشمول در مطالعه حاضر، متغیرهای موثر بر تصمیم گیری تخلیه اضطراری بیمارستان در پاسخ به حوادث و بلایا، استخراج گردید. بر اساس مرور سیستماتیک و مشورت با متخصصین و صاحبنظران عوامل موثر در تصمیم گیری تخلیه اضطراری در چهار طبقه و چهل زیر طبقه طبقهبندی شدند. در چهار طبقه اصلی موارد تهدید و برآورد خطر، پیامدهای مربوط به زیرساختهای بیمارستان، عوامل داخلی و خارجی قرار گرفت. در فاز دوم و مطالعه کیفی مولفه های موثر بر تصمیم گیری در سه طبقه اصلی برآورد خطر و تهدید جانی و امکانپذیری تداوم مراقبتهای درمانی و پیش نیازهای تخلیه اضطراری بیمارستان قرار گرفتند. در مرحله روایی صوری کیفی و کمی ابزار تعداد 5 گویه حذف گردید )گویه‎های 10،9،8،.)2 همچنین چهار گویه اصلاح یافت )گویه‎های 8،7،6،)5 و دو گویه در هم ادغام گردید. سپس ابزار طراحی شده در صفحات گسترده بارگذاری گردید. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که تصمیم گیری تخلیه اضطراری بیمارستان در پاسخ به حوادث و بلایا فرآیند پیچیده و دشواری میباشد. سامانه طراحیشده در این مطالعه برای مدیران در زمینه تصمیم گیری تخلیه اضطراری بیمارستان در حوادث مختلف بسیار مفید میباشد. ضمن اینکه ابزار طراحیشده قابلیت ادغام در بعد ایمنی عملکردی ابزار شاخص ایمنی بیمارستانی )HSI( را داراست.

تصمیم گیری، تخلیه اضطراری بیمارستان، حوادث و بلایا