موضوعات اخلاقی در مدیریت فاجعه و راهبردهای مقابله ای

زمینه و هدف: در مهروموم های اخیر توجه به موضوعات اخلاقی به خصوص در حوزه سلامت بسیار موردتوجه بوده است. کمبود منابع و مواجهه با حوادث مخرب وسیع در فجایع میتواند چالشهای اخلاقی متعددی را به دنبال داشته باشد که مستلزم مدیریت خطر فاجعه و رعایت اصول اخلاقی در این مواقع میباشد. موضوعات اخلاقی متعددی در زمان بروز فاجعه و بعدازآن مطرح است که از جمله میتوان به عدم تخصیص مناسب و عادلانه از وجوه امدادی، محافظت از منابع مالی و حریم مصدومین، تبعیض در مراقبت بعد از حادثه و تریاژ اشاره داشت. این مطالعه باهدف کشف موضوعات اخلاقی در فاجعه و راهکارهای رعایت اصول اخلاقی در مواجه با آن انجام گردیده است.روش کار:این پژوهش با استفاده از مروری بر متون انجام گردید که در آن از واژگان کلیدی اخلاق، مدیریت فاجعه1، تصمیم گیری اخلاقی، چالشهای اخلاقی و دوراهی اخلاقی در پایگاه های اطلاعاتی Medline ،Irandoc ،Magiran و Google scholar استفاده شد و درنهایت 18 مقاله از مهروموم های 2001 تا 2018 مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: مدیریت فجایع، مستلزم پاسخ متقابل چند رشته ای )فوریت های پزشکی، آتش نشانی و نیروهای امنیتی( برای اطمینان از امدادرسانی مناسب میباشد. نتایج پژوهشها نشان داده است که عدم رعایت اخلاق حرفهای در بحران و هرج ومرج میتواند آسیب وارده به مصدومین را تشدید نماید. رعایت اصول اخلاقی چهارگانه )سودرسانی، عدم آسیب، عدالت و استقلال( و کدهای اخلاق مربوط به هر رشته و هماهنگی تیمی، نقش به سزایی در حل معضلات اخلاقی در فجایع دارد. کمبود آگاهی و نداشتن دانش ابتدایی از فرهنگ، زبان و سیاستها کشورها، نداشتن پروتکلهای مشخص در بحرانهای خاص، ضعف در تریاژ فجایع، ضعف مدیریت توزیع منصفانه خدمات کمکرسانی در منطقه، ضعف در تامین مراقبت پیگیر پس از بحران و نحوه پذیرش کمکهای بین المللی از جوامع مختلف ازجمله موضوعات اخلاقی مطرح در فجایع میباشد.نتیجه گیری: تصمیم گیری در مورد مداخلات درمانی با استفاده از روش مبتنی بر شواهد، علم و تجربه بایستی همگی بر اساس دستورالعمل های اخلاقی جامع صورت گیرد. آشنایی با اصول اخلاق حرفه ای، کدهای اخلاق و انواع چالشهای اخلاقی در فجایع میتواند نقش مهمی در تصمیم گیران مدیران داشته باشد و تصمیم گیری نیروهای امدادی در مواجه با چالشهای اخلاقی را بهبود بخشد.

Keywords:

اخلاق , چالشهای اخلاقی , مدیریت فاجعه , تصمیم گیری اخلاقی