مقدسه الندانی - کارشناس ارشد برنامه ریزی توریسم، آموزش و پرورش شهرستان ساری و مدرس دانشگاه، مازندران، ایران.
سیده مهسا باقری - دانشجوی دکتری معماری، دانشگاه هنر تهران، تهران، ایران.

آسیب های اجتماعی که مجموعه رفتارهایی است که مغایر انتظارهای جامعه، ارزش ها و هنجارهای آن است؛ می تواند در سنین مختلف و در میان اقشار مختلف بروز کند. افراد ناسازگار عموما ناهمنوا، کجرو و منحرف نامیده می شوند و رفتار آنان را انحراف اجتماعی یا آسیب اجتماعی می خوانند. در این میان دانش آموزان، به دلیل بازه سنی و الگوپذیری، از جمله آسیب پذیرترین اقشار در برابر انحرافات و آسیب های اجتماعی محسوب می شوند. مدارس به عنوان سازمان هایی که دانش آموزان را به منظور آموزش، پرورش و فراگیری فعالیت ها و رفتار فرهنگی و اجتماعی گرد هم می آورد؛ می تواند هم به بروز آسیب های اجتماعی در دانش آموزان دامن زند و هم در پیشگیری از این آسیب ها، نقش موثری ایفا کند. طراحی معماری مدارس یکی از زمینه هایی است که می تواند در مرتبه نخست در امکان پیشگیری از بروز برخی از این آسیب ها و در مرتبه دوم کنترل و رفع آن موثر واقع شود. لذا هدف پژوهش حاضر شناسایی آن دسته از آسیب های اجتماعی وارده به دانش آموزان است،که با طراحی معماری قابل پیشگیری هستند. روش پژوهش به صورت تفسیری-تحلیلی و جمع آوری اطلاعات با استفاده از منابع کتابخانه ای و تحلیل، بررسی و تفسیر این منابع بوده است. پژوهش در پایان به منظور توانمندسازی مدارس در این مسیر، به پیشنهاد روش ها و ضوابطی کالبدی در طراحی معماری برای پیشگیری از آسیب های اجتماعی دانش آموزان می پردازد.

طراحی معماری، آسیب های اجتماعی، مدارس، دانش آموزان، پیشگیری.