مختار خانی - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد گروه مهندسی علوم خاک، دانشگاه ارومیه
شهرام منافی - استادیار گروه مهندسی علوم خاک، دانشگاه ارومیه

در این مطالعه کانی های رسی و مکانیسم تشکیل آنها در دو گروه از خاک های غرب دریاچه ارومیه با اقلیم، مواد مادری و توپوگرافی یکسان مورد بررسی قرار گرفت. این دو گروه از خاک ها از نظر شور و یا سدیمی بودن تفاوت دارند. به نحویکه گروه اول (خاکرخ های A1 الی A2) در خاک های غیر شور- غیر سدیمی و گروه دوم (خاکرخ های A2 الی D2) در اراضی شور- سدیمی ناشی از املاح منتقله از دریاچه ارومیه واقع شده اند. مطالعات کانی شناسی حضور کانی های اسمکتایت، ایلایت، کائولینایت، کلرایت و ورمی کولایت را در هر دو گروه از خاک ها نشان داد. در هر دو گروه از خاک های مورد مطالعه، منشاء ایلایت، کلرایت و کائولینایت و همچنین بخشی از اسمکتایت به توارث از مواد مادری تشبت داده شد. اسمکتایت عمدتا پدوژنیک بوده و از تغییر شکل ایلایت و نوتشکیلی از محلول خاک (در خاک های شور- سدیمی) حاصل شده است. کانی ورمی کولایت در هر دو گروه خاک ها به میزان کم حضور داشت و تشکیل آن به هوادیدگی ایلایت نسبت داده شد. در خاکرخهای واقع در اراضی متاثر از دریاچه حضور ورمی کولایت با هیدروکسی بین لایه ای (HIV) به رسوب هیدروکسید منیزیم در فواصل بین لایه ای اسمکتایت و ورمی کولایت نسبت داده شد.

اسمکتایت، پدوژنیک، ورمی کولایت با هیدروکسی بین لایه ای (HIV)