نقش طرح های مرتعداری در بهبود وضعیت مراتع از دیدگاه بهره برداران (مطالعه موردی: شهرستان ماهنشان)

مراتع با مساحت حدود 90 میلیون هکتار بیش از 50 درصد وسعت کشور را پوشانده است. بنابراین نقش مهمی در رفاه و سلامت انسان و سایر موجودات دارند. اگرچه، مراتع زیادی به دلیل بهره برداری بی رویه تخریب شده اند. از این رو سیاست های متعددی برای بهبود و مدیریت پایدار مراتع از جمله طرح های مرتعداری در دهه های اخیر در حال اجرا است. هدف پژوهش حاضر بررسی دیدگاه بهره برداران روستایی نسبت به اجرای طرح های مرتعداری بر مراتع در شهرستان ماهنشان با استفاده از یک روش شناسی پیمایشی است. داده ها با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و مراجعه به اداره منابع طبیعی، مصاحبه، مشاهده مشارکتی و تشکیل گروه های متمرکز گردآوری شده است. نتایج نشان داد، اجرای طرح ها اثرات طبیعی مناسبی ولی ناپایدار داشته است. از جمله دلایل این امر می توان به مواردی همچون، وابتسگی بالای معیشتی خانوارها به دامداری و بهره برداری از مراتع، نبود تنوع در استراتژی های معیشت خانوارها، حضور اندک بهره برداران در تصمیمات مربوط به مراتع و عدم توجه برنامه ریزان به این موارد در تهیه و اجرای طرح های مرتعداری اشاره کرد. بنابراین این طرح ها زمانی می توانند به اثرات پایدار منجر گردند که تجدید نظری در آنها صورت گیرد.

Keywords:

مراتع , تخریب , بهره بردار , مرتعداری , ماهنشان