هادی آدینه پور - دانشجوی کارشناسی ارشد کشاورزی
علی مرجانی - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد
علی الهی گل - دانشجوی دکتری هواشناسی

امروزه با توجه به ضرورت پایش به لحظه رشد محصولات کشاورزی جهت پیش گیری زودهنگام از امراض، داده های ماهواره مدار قطبی از بعد عملیاتی، کاربری بالایی برای این امر نخواهند دا شت. هر چند این داده ها از دقت فضایی و طیفی خوبی برخورداند اما دارای پوشش مکانی و زمانی خوبی برای پایش محصولات کشاورزی در یک منطقه خاص و بویژه سطح کشور نیستند. در این تحقیق قصد داریم تا شاخص های سنجش از جدیدترین ماهواره Meteosat 8 را برای این امر به کار ببندیم. یکی از عمده محصولات باغی شمال شرق ایران در منطقه بجنورد انگور می باشد که می توان با مقایسه 3 شاخص مستخرج از ماهواره با شاخص های مختلف سبزینگی هواشناسی کشاورزی متداول به پایش رشد محصول انگور ناحیه بجنورد توسط ابزار سنجش از دور پرداخت. شاخص های هواشناسی کشاورزی مورد استفاده در این تحقیق واحدحرارت، کمبود فشار بخار، و بارش تجمعی هستند. همچنین شاخص های سنجش از دور به کار رفته در این تحقیق عبارتند از NDVI و MSAVI و PVI لازم به ذکر است که 11 شاخص دیگر نیز جهت بررسی کلی مورد مقایسه و ارزیابی واقع می شود. از آنجا که مقادیر اکسترمم شاخص ها جهت پایش محصولات کشاورزی مهم می باشد در نهایت با مقایسه نقشه پهنه بندی شاخص های مستخرج از ماهواره با تصاویر RGB طبیعی ماهواره MSG پوشش گیاهی(نواحی سبز رنگ) به این مهم دست یافتیم که شاخص NDVI در ارزیابی مقادیر ماکزیمم عملکرد بهتری دارد. همچنین با توجه به اینکه نسبت مقادیر و ضریب تعیین (R2) دو شاخص NDVI و MSAVI با نسبت مقادیر چند شاخص دما مبنای آورده شده در این تحقیق تطابق خوبی دارد لذا این شاخص کارکرد بالایی در منطقه شمال شرق برای پایش محصول انگور این منطقه دارد و از آنجا که شاخص های هواشناسی کشاورزی در نواحی فاقد ایستگاه هواشناسی کارایی ندارند، می توان از شاخص های سنجش از دور به عنوان معیارهای پایش موازی و جایگزین شاخص های سبزینگی هواشناسی کشاورزی استفاده نمود.

شاخص NDVI، شاخص MSAVI، شاخص PVI و ماهواره متنوست