بررسی عوامل موثر طبیعی و انسانی در ایجاد بیابان زایی و چالش های پیش رو

در طول 100 سال گذشته، کره زمین به طور غیر طبیعی گرم تر شده که این موضوع دانشمندان را نگران کرده است. آب و هوا به عنوان دو عامل اصلی اقلیمی که دارای تغییرات و نوسانات نسبتا زیادی هستند، در شکل گیری مناطق خشک و بیابانی نقش بسزائی را ایفاء می کند. از آنجایی که مناطق خشک و نیمه خشک بخش عمده ای از مساحت کشور را به خود اختصاص داده اند، لذا شناخت پتانسیل های موجود در این مناطق و کشف منابع جهت ارائه راهکارهای مدیریتی برای بهره مندی از پتانسیل های موجود و جلوگیری از روند بیابان زایی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. امروزه بیابانزایی و تغییر اقلیم جزو چالش های موجود بوده که محیط زیست، سلامتی انسان ها و رشد اقتصادی را تهدید می کند. بیابان زایی فرایندی است که تحت تاثیر تغییرات اقلیمی یا فعالیت های انسانی قرار دارد که منجر به وسعت بیابان زایی می گردد. علاوه بر آن در مناطقی که این دو عامل به صورت جدی تهدید کننده اراضی باشد به مراتب اثرات مخرب آنها تشدید شده و سبب تسریع در بیابانی شدن خواهند شد. بنابراین بایستی راه حل ارتباط آنها را با هم بررسی کرد. بنابراین شناخت عوامل موثر و شناسایی دامنه تاثیر آنها و بررسی رفتار بیابان می تواند در پیش بینی روند آتی و جلوگیری از گسترش بیابان زایی مفید واقع شود. فلذا هدف از این پژوهش بررسی عوامل محیطی و انسانی در ایجاد بیابان است. تحقیق حاضر با استفاده از تحقیقات گسترده کتابخانه ای و مطالعات اسنادی، به بررسی بیابان زایی و تغییر اقلیم، ارتباطات، هم افزایی و چالش های آنها پرداخته است. نتایج این پژوهش نشان داد که عوامل انسانی نقش اساسی و کلیدی در ایجاد بیابان زایی دارد. زیرا علاوه بر تاثیر مستقیم خود، موجب تحریک عوامل محیطی بالقوه شده و بیابان زایی را تسریع می کند. مبارزه با این پدیده مستلزم ارتباط متقابل و مشارکت بین کاربران زمین و سازمان های طرفدار محیط زیست است تا کارکردهای بیابان زدایی در مقیاس وسیع را پدید می آورد.

Keywords:

بیابان زایی , تغییر اقلیم , عوامل انسانی , عوامل طبیعی