عبدالمجید خورشید - عضو هیات علمی بخش تحقیقات چغندرقند، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ارومیه، ایران
علی اکبر اسدی - عضو هیات علمی بخش تحقیقات غلات مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زنجان، ایران
محمد هادی غفاریان - عضو هیات علمی بخش تحقیقات غلات مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زنجان، ایران

با توجه به تغییرات ایجاد شده در خصوصیات کمی و عملکردی چغندرقند تحت استرس های محیطی، این تحقیق با هدف بررسی میزان تاثیر تنش خشکی بر صفات لاین های اصلاحی چغندرقند انجام گردید. بدین منظور خانواده های فول سیب حاصل از برنامه های اصلاحی در دو آزمایش جداگانه خشکی و نرمال در سال زراعی 1396 مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر محیط برای صفات محتوای آب نسبی، میزان نسبی آب ازدست رفته برگ، مساحت سطح برگ، وزن تر اندام هوایی، وزن خشک ریشه و نسبت جرمی ریشه معنی دار بوده و تنش خشکی باعث کاهش معنی دار این صفات شده است. بین فول سیب های انتخابی ازنظر صفات محتوای آب نسبی، شاخص شادمانی برگ، مساحت سطح برگ، وزن خشک اندام هوایی و وزن ویژه برگ اختلاف معنی دار مشاهده شد. فول سیب 11 به همراه شاهدهای 18، 24 و 25 بیشترین و فول سیب های 5، 1، 13 و شاهد 21 دارای کمترین میزان آب نسبی برگ بودند. همچنین فول سیب های 1 و 10 به همراه شاهدهای 18 و 22 بیشترین و فول سیب 7 به همراه شاهدهای 23 و 24 کمترین مساحت سطح برگ را داشتند. فول سیب های 2، 13 و 12 بیشترین و فول سیب 17 و شاهدهای 18، 20 و 21 دارای کمترین میزان وزن خشک اندام هوایی بودند. در نهایت اثر متقابل ژنوتیپ × محیط نیز در صفات وزن تر اندام هوایی، وزن خشک ریشه، نسبت جرمی ریشه و نسبت ریشه به ساقه معنی دار بود که نشان می دهد روند تغییرات این صفات در ژنوتیپ های مورد بررسی در دو محیط متفاوت است. در انتها فول سیب های 2، 9، 12، 13 و 19 در بین ژنوتیپ های مورد بررسی در هر دو محیط مورد مطالعه شرایط بهتری داشته و در مجموع صفات می توانند به عنوان ژنوتیپ های برتر معرفی شوند.

تنش خشکی، چغندرقند ,صفات عملکردی