ساسان محسن زاده - دانشیار بخش زیست شناسی دانشگاه شیراز
ماه خاور کاظمی کرانی - دانش آموخته ارشد بخش زیست شناسی دانشگاه شیراز

آنتی اکسیدان ها موادی هستند که از تشکیل رادیکال آزاد در سلول ها جلوگیری می کنند. این ها سلول ها را در برابر اثرات زیان بار رادیکل های آزاد محافظت می کنند. در پژوهش حاضر پتانسیل آنتی اکسیدانی و میزان ترکیبات فنلی ده گیاهان دارویی منطقه بیضاء در استان فارس مورد مطالعه قرار گرفت. پتانسیل آنتی اکسیدانی با استفاده از روش دی پی پی اچ و میزان ترکیبات فنلی توسط روش فولین ارزیابی گردید. گیاهان مورد آزمایش را بعد از خشک کردن, توسط آسیاب برقی به صورت پودر درآورده تا سطح تماس آنها با حلال برای استخراج بهتر عصاره، بیشتر شود. مقدار یک گرم از پودر را وزن کرده و 30 میلی لیتر متانول به آن اضافه شد و به مدت 2 الی 3 ساعت توسط شیکر هم زده شد. با استفاده از کاغذ واتمن عصاره صاف گردید و برای بررسی پتانسیل آنتی اکسیدانی غلظت های مختلف این عصاره تهیه گردید. بالاترین پتانسیل آنتی اکسیدانی مربوط به برگ گیاه پونه و جاشیر و کمترین پتانسیل در میوه گیاه عروسک پشت پرده مشاهده گردید. در رابطه با میزان ترکیبات فنلی، بیشترین میزان مربوط به گیاه پونه و کمترین میزان در گیاه عروسک پشت پرده اندازه گیری گردید.همبستگی معنی داری بین پتانسیل آنتی اکسیدانی و میزان ترکیبات فنلی بدست آمد. در نمودار ضریب همبستگی ارتباط بسیار خوبی بین دو روش ذکر شده برای گیاهان مورد نظر مشاهده می شود که این موضوع حاکی از آن است که به طور نسبی گیاهانی که دارای محتوای ترکیبات فنلی بیشتری هستند فعالیت احیاء رادیکالی بیشتر IC50 کمتری دارند و این موضوع نشانگر این می باشد که ترکیبات پلی فنلی اثر مستقیم در فعالیت آنتی اکسیدانی گیاهان داشته باشند.

آنتی اکسیدان، ترکیبات فنولی، گیاه دارویی، رادیکال آزاد