سمیه محمدی - گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه محقق، اردبیل
مهدی بهنامیان - گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه محقق، اردبیل
سارا دژستان - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه محقق، اردبیل

قارچ های خوراکی از مهمترین منابع پروتئین غیرحیوانی می باشد. یکی از پاتوژن های مهم قارچی، گونه های تریکودرما (Trichoderma harzianum) می باشد که بیماری های حاصل از آن به عنوان مخرب ترین و خطرناک ترین بیماری های قارچی و خوراکی شناخته شده است. به دلیل وجود گونه غالب تریکودرما در بستر کشت قارچ دکمه ای و منسوخ شدن استفاده از قارچ کش های شیمیایی، اسانس های گیاهی جهت کنترل این بیماری مورد آزمایش و پژوهش قرار گرفته اند. در این تحقیق از اسانس گیاه زیره سبز روی سه جدایه از قارچ تریکودرما و یک جدایه از قارچ دکمه ای اشتفاده شد. این تحقیق به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در 3 تکرار انجام گردید. نتایج نشان داد که اسانس زیره سبز اثرات قابل توجهی در بازدارندگی و کشندگی سویه های مختلف قارچ تریکودرما و قارچ دکمه ای نشان دارد، به طوری که بهترین فعالیت مهارکنندگی اسانس زیره سبز برای سویه AK قارچ تریکودرما و قارچ دکمه ای در روز سوم و با غلظت 10 میکرولیتر بر لیتر مشاهده گردید، چون هر سه غلظت 500، 1000 و 1500 پی پی ام اسانس زیره سبز در غلظت 10 میکرولیتر بر لیتر، بالاترین اثر ضد قارچی را در مقایسه با شاهد از خود نشان دادند. همچنین نتایج تفسیر اسانس نشان داد که منتول به مقدار 45/2 درصد در اسانس زیره سبز وجود داشت.

؛ Trichoderma harzianum، قارچ دکمه ای، قدرت بازدارنگی، اثر کشندگی، منتول