علی سپهری - دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا، همدان
افشین کرمی - دانش آموخته دکتری زراعت، نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا، همدان

به منظور مطالعه ی اثرات نانو لوله های کربنی چند جداره (MWCNs) و نیترو پروساید سدیم (SNP) بر خصوصیات گیاهچه ای و فیزیولوژیکی جو تحت تنش شوری، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. از نانو لوله های کربنی چند جداره به میزان 500، 1000 و 2000 میلی گرم در کیلوگرم در خاک و نیترو پروساید سدیم با غلظت 100 میکرومولار در سطوح تنش شوری 100 و 200 میلی مولارکلرید سدیم با شاهد استفاده شد. نتایج آزمایش نشان داد نانو لوله های کربنی چند جداره با محلول پاشی نیترو پروساید سدیم سبب ارتقاء پارامترهای رشدی و آنتی اکسیدانی جو تحت تنش شوری شد، به طوریکه محتوی رطوبت نسبی برگ، پرولین، فعالیت آنزیم های سوپر اکسید دیسموتاز (SOD)، کاتالاز (CAT) و آسکوربات پراکسیداز (APX) افزایش یافتند. استفاده از 100 میکرومولار SNP همراه 500 میلی گرم در کیلوگرم نانو لوله های کربنی چند جداره، فعالیت آنزیم SOD را به ترتیب 27/4 و 29 درصد تحت شوری 200 میلی مولار کلرید سدیم افزایش داد. در شرایط مذکور، بهبود عملکرد سیستم آنتی اکسیدانتی گیاه جو با کاهش محتوی مالوندی آلدهید (MDA) و پراکسید هیدروژن (H2O2) همراه بود. کاهش میزان MDA و H2O2 در حضور نانو لوله های کربنی چند جداره (بخصوص 500 میلی گرم در کیلوگرم) و نیترو پروساید سدیم نیز مشاهده شد. ویژگی های فیزیولوژیکی رشد گیاهچه ها در حضور نانو لوله های کربنی چند جداره به ویژه غلظت 500 میلی گرم در کیلوگرم بوضوح بهبود یافتند. این بهبود در کاربرد توامان نانو ذره و نیترو پروساید سدیم در گیاهچه های جو بیشتر مشهود بود.

آنتی اکسیدانت، گیاهچه ای، نانو لوله های کربنی چند جداره، نیترو پروساید سدیم