زهرا شریفی آذر - دانشجوی کارشناسی رشته گیاهپزشکی، گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز- ایران
داود محمدی - استادیار گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز- ایران
محمدرضا مرشدلو - استادیار گروه علوم و مهندسی باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه مراغه، تبریز- ایران

مرزه سهندی Satureja sahendica از گیاهان معطر بومی ایران می باشد که اثرات بیولوژیکی مختلف اسانس آن در حشرات مختلف بررسی شده است. در این مطالعه اندام های هوایی این گیاه در مرحله قبل از گلدهی جمع آوری گردید و اسانس گیری با روش استاندارد تقطیر با کلونجر انجام گرفته و سپس اسانس با استفاده از توئین 20 به صورت میکروامولوسیون فرموله شد. اثرات دورکنندگی این میکروامولوسیون روی حشرات مختلف انباری و سرخرطومی برگ یونجه به صورت تست انتخاب با کمک ظرف مستطیلی دستساز بررسی و مقایسه شد. داده برداری پس از 1، 3، 6، 12 و 24 ساعت ثبت گردید. نتایج نشان داد که به طور متوسط در طول شبانه روز بیشترین میزان دورکنندگی در حشرات؛ شپشه گندم، شپشه آرد و سرخرطومی برگ یونجه به ترتیب با 53، 52 و 49 درصد، بدون اختلاف آماری معنیدار مشاهده شد. در مورد حشرات لمبه گندم و سوسک کشیش، اثرات دورکنندگی مشاهده نشد. در ساعات مختلف شبانه روز، اثرات دورکنندگی اسانس مرزه سهندی بر بید سیب زمینی و شپشه گندم روند کاهشی داشت ولی روند دورکنندگی در مورد سرخرطومی برگ یونجه، سوسک کشیش و شپشه آرد افزایشی بود.

آفات انباری، فرمولاسیون، تست انتخاب، دورکنندگی