محمد نظام دوست - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران
سپیده کلاته جاری - استادیار گروه علوم باغبانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران
آسا ابراهیمی - استادیار بیوتکنولوژی کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

هاورتیا (Haworthia minima) گیاهی همیشه سبز با برگ های گوشتی به رنگ سبز آبی می باشد که با برآمدگی هایی پوشیده شده است. این تحقیق به منظور بررسی اندام زایی و ریشه زایی این گیاه از طریق کشت بافت جهت تعیین بهترین ترکیب هورمونی انجام شد. این آزمایش به صورت طرح کاملا تصادفی با 9 تکرار انجام شد. تنظیم کننده های رشد مورد بررسی شامل بنزیل آدنین (BA) و کینتین (Kin)، نفتالین استیک اسید (NAA) و ایندول بوتریک اسید (IBA) هرکدام در چهار سطح بودند. نتایج نشان داد که تیمار کینتین و بنزیل آدنین هر دو با غلظت 2 میلی گرم بر لیتر تاثیر بسزایی بر افزایش تولید اندام هوایی داشتند، با این تفاوت که شیشه ای شدن بافت تحت تاثیر بنزیل آدنین کمتر از کینتین بود که به این ترتیب استفاده از این هورمون با غلظت 2 میلی گرم بر لیتر برای اندام زایی گیاه هاورتیا توصیه می گردد. همچنین کاربرد NAA با غلظت 0/1 میلی گرم بر لیتر با تاثیر معنی داری بر درصد ریشه زایی و طول ریشه، تاثیر بسزایی بر ریشه دهی ریزنمونه های هاورتیا داشت. تیمار با IBA با غلظت 0/5 میلی گرم بر لیتر نیز تا حدود زیادی بر افزایش ریشه دهی و فاکتورهای مرتبط موثر بوده اما این تاثیر کمتر از NAA بود.

سیتوکینین، بنزیل آدنین، کینتین، اندام زایی، ایندول بوتریک اسید، ریشه زایی