سیاوش مکتبی - گروه بهداشت مواد غذایی، دانشکده دامپزشکی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
مهدی زارعی - گروه بهداشت مواد غذایی، دانشکده دامپزشکی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
مسعود قربانپور - گروه پاتو بیولوژی، دانشکده دامپزشکی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
طیبه طهماسبی - گروه بهداشت مواد غذایی، دانشکده دامپزشکی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

زمینه مطالعه: بروسلوز یکی از خطرناکترین بیماری های عفونی مشترک میان انسان و دام است که انتشار جهانی دارد. مصرف شیر و فرآورده های آلوده دامی یکی از راه های اصلی انتقال بیماری به انسان است. در ایران گوسفند در مقایسه با گاو درصد آلودگی بالاتری به بروسلوز دارد، بنابراین تشخیص به موقع و دقیق این بیماری نقطه شروع هرگونه برنامه مؤثر به منظور کنترل آن در انسان و دام است. جهت پایش گله از نظر آلودگی به بروسلوز آزمایش حلقه ای شیر (MRT) توصیه می شود که در خصوص گله های گوسفند چندان قابل اعتماد نیست. شاید با تغییر نوع آنتی ژن مورد استفاده در MRT بتوان نتایج آن در گله های گوسفند را به واقعیت نزدیک تر نمود. هدف: مقایسه استفاده از دو آنتی ژن (بروسلا آبورتوس، بروسلا ملی تنسیس) در MRT جهت ردیابی پادتن ضد بروسلا و نیز بررسی وضعیت آلودگی شیر گوسفندان منطقه دزفول به بروسلا با جستجوی ژنوم های بروسلا آبورتوس و بروسلا ملی تنسیس در شیر با  روش PCR  بود. روش کار: در این مطالعه 220 نمونه شیر از 16 گله گوسفندان عشایر استان خوزستان منطقه دزفول اخذ گردید. بدین منظور ابتدا MRT با دو آنتی ژن بروسلا آبورتوس و بروسلا ملی تنسیس بر روی نمونه ها انجام گرفت و سپس تمام نمونه ها با PCR  نیز مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج: بررسی MRT نشان داد که از مجموع 220 نمونه، 47 مورد (3/21% ) با هر دو آنتی ژن بروسلا آبورتوس و بروسلا ملی تنسیس مثبت می باشند. با PCR مشخص گردید از مجموع 220 نمونه، فقط 9 نمونه (4%) به ژنوم بروسلا ملی تنسیس آلوده هستند که MRT این 9 نمونه نیز مثبت بود. نتیجه گیری نهایی: تفاوت معنی داری بین استفاده از آنتی ژن بروسلا آبورتوس یا بروسلا ملی تنسیس در MRT مشاهد نشد. اگرچه اساس دو روش PCR وMRT جهت تشخیص بروسلوز متفاوت است اما وجود تفاوت معنی داری بین نتایج حاصل از PCR و MRT نشان می دهد که  MRT حتی با تغییر آنتی ژن هم، در گوسفند آزمایش قابل اعتمادی جهت تشخیص آلودگی شیر به بروسلا نمی باشد. با توجه به اینکه روش های مختلف شناسایی دارای محدودیت های خاص خود می باشند، پیشنهاد می شود در خصوص نمونه های شیر میش ضمن استفاده از یک روش سرولوژیکی به عنوان غربالگری از تکنیک های PCR و کشت جهت تشخیص قطعی استفاده گردد.

بروسلوز, بروسلا آبورتوس, بروسلا ملیتنسیس, گوسفند, آزمایش حلقهای شیر, PCR