گل بهار جوادی - دانشجو کارشناسی ارشد اصلاح نباتات دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
نادعلی باقری - استادیار گروه اصلاح نباتات دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
نادعلی بابائیان جلودار - استاد گروه اصلاح نباتات دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

به منظور شناسایی ژنوتیپ های متحمل به تنش خشکی در مرحله زایشی روی 17 ژنوتیپ برنج دردانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح کرتهای کاملاتصادفی در سال 1395 انجام گرفت. در این تحقیق شش صفت شامل تعداد دانه های پر و پوک در خوشه،طول و عرض برگ پرچم، وزن صد دانه و عملکرد دانه در بوته اندازه گیری و مورد ارزیابی قرار گرفته است.تجزیه واریانس داده ها نشان داد که اختلاف معنی داری بین ژنوتیپ ها برای کلیه صفات مورد بررسی وجودداشت. تجزیه خوشه ای توانست ژنوتیپ ها را به 3 گروه تفکیک نماید که گروه های حساس (بینام، طارم محلی،طارم جلودار، دم زرد، آمل 2 IR64 ، پویا، سفیدرود، طارم هاشمی) و متحمل (Arias Halus وKinanagPatong) را از هم جدا نمود و ژنونیپ هایی که در این دو گروه قرار نگرفته اند جز ارقام نیمه متحمل ونیمه حساس شناسایی شدند. تجزیه به مولفه های اصلی بین شاخص ها نشان داد که حدود 97/263 درصد ازتغییرات کل توسط دو مولفه اصلی برای سطح آبیاری مجدد میشود. مولفه اصلی اول برای سطح آبیاری مجدد 70/417 درصد از تغییرات را توجیه نمود که دارای ضرایب مثبت و معنی دار در شاخص های GMP, MP, TOL و STI بوده و مولفه دوم حدود 26/846 درصد را توجیه می کرد که دارای ضریب مثبت و معنی دار درشاخص SSI میباشد. از ژنوتیپ های متحمل شناسایی شده می توان برای کشت در مناطقی که تحت تنش خشکی در مرحله زایشی گیاه قرار می گیرند در کشور معرفی شوند.

تنش خشکی، برنج، شاخص های تحمل، تجزیه خوشه ای، تجزیه به مولفه های اصلی