تخمین دز بیماران از آهنگ تکرار تصاویر رادیوگرافی دیجیتال و عوامل مرتبط با آن

مقدمه: با ملاحظه اثرات زیانبار پرتوگیری بیماران از منابع پزشکی، تلاشهای زیادی برای انجام آزمونهای رادیوگرافی با کمترین آسیب و بالاترین کیفیت صورت گرفته است. در اجرای این آزمونها، بدلیل خطای فاعلی یا سیستمی تصاویر رادیوگرفی تکرار می شود که باعث اعمال دز ناخواسته به بیماران، استهلاک دستگاهها و از دست رفتن وقت و منابع بخشهای رادیولوژی می گردد. از سهمی که تکرار تصاویر رادیوگرافی در افزایش دز بیماران دارد اطلاعی در دسترس نیست اما می تواند بعنوان یک شاخص ارزیابی کیفی مطرح شده و در مسیر کاهش آن سطح دانش و مهارت کارکنان افزایش یافته و پروتوکلهای تصویربرداری بهینه سازی شود. در این مطالعه میزان دز دریافتی در آزمونهای رایج رادیوگرافی در سیستم دیجیتال و میزان تکرار تصاویر در هر آزمون اندازه گیری شد و سهم دز بیماران از تکرار آزمونهای رادیوگرافی و عوامل منجر به تکرار که بیشترین سهم را در دز بیماران داشتند ، مورد بررسی قرار گرفت. روش تحقیق: دز ورودی پوست (ESD ) و دز موثر برای هر آزمون رادیوگرافی در سیستمهای دیجیتال با آشکار ساز BARACUDA RTI اندازه گیری شد. 1724 اکسپوژر به صورت آینده نگر بررسی شد. تعداد سالانه آزمونهای رادیوگرافی از بایگانی مراکز به دست آمد. دز تجمعی بیماران حاصل از تکرار تصاویر از آهنگ تکرار اکسپوژر سالانه و دز موثر محاسبه شده برای آزمون، محاسبه شد. یافته ها: میانگین درصد تکرار به ازاء هر آزمون 2/1 % و دز تجمعی سالانه حاصل از تکرار تصاویر رادیوگرافی دیجیتال (man-sivert ) 2/449 به دست آمد. عوامل منجر به دز بیمار از تکرار تصاویر رادیوگرافی دیجیتال شامل خطای پرسنل (69 %)، خطای تجهییزات و لامپ اشعه ایکس (4/10 %)، خطای مربوط به بیمار (1/16 %) و سایر موارد (1/4 %). متوسط دز موثر برای هر آزمونmSv 36/0 بود. نتیجه گیری: در این مطاله دز موثر سالانه از تکرار آزمونهای رایج رادیوگرافی دیحیتال نسبت به دز موثر پایه که بیماران از چنین آزمونهای دریافت می کنند، 1/1 % افزایش داشت. عدم انطباق مرکزگیرنده تصویر دیجیتال و محور مرکزی تابش پرتو x و خطا در انتخاب پنل ایستاده و خوابیده ازجمله عواملی هستند که بیشترین سهم را در تکرار آزمون رادیوگرافی و دز بیماران دارند .

Keywords:

رادیوگرافی دیجیتال , دز موثر , آهنگ تکرار تصاویر