فاطمه لاله زاری - دانشجوی کارشناسی ارشد محیط زیست دانشگاه تهران
زینب نظری - کارشناسی ارشد محیط زیست دانشگاه تهران

نانوفناوری یکی از تکنولوژیهایی است که بحث های گسترده ای را در مورد پیامدهای زیست محیطی و بهداشت عمومی بوجود آورده است. به دلیل پتانسیل سمیت و فقدان داده های مشخص، لازمست قبل از پذیرش اجتماع از منافع بالقوه نانوفناوری، مدیریت نانوذرات بررسی گردد. در این مقاله سمیت نانوذرات، مشکلات ناشی از رهاسازی کنترل نشده نانومواد به محیط، مدیریت زیست محیطی ، بهسازی و بی اثر سازی نانوذرات مورد بررسی قرار می گیرد. نانوذرات مصنوعی ساختارهای جدیدی دارند که در طبیعت یافت نمی شوند و این مواد اغلب ویژگیهای فیزیکی-شیمیایی خاص و منحصربه فردی را که در ذرات با مقیاس بزرگتر وجود ندارد، نشان می دهند. بنابراین رها سازی نانوذرات مصنوعی در محیط زیست بطور بالقوه خطرناکتر از نانوذرات طبیعی است. آنها می توانند بعنوان موادی که در سمیت اکولوژیکی نقش دارند، در زنجیره غذایی دستخوش تجزیه یا تجمع زیستی شوند بطوریکه در مطالعات بسیاری جذب و تجمع نانوذرات مصنوعی در موجودات زنده مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به سمیت اکولوژیکی نانوذرات و اثرات آنها بر اکوسیستم های خشکی و آبی، دستورالعمل های جاری پیشنهاد می کند که نانوپسماندها بعنوان پسماندهای خطرناک معرفی شوند. بنابراین معرفی پروتکل هایی به منظور مدیریت مطلوب نانوذرات و نانوپسماندها، مشارکت مصرف کنندگان در طی مراحل اولیه طراحی تولیدات نانو، سیستم هایی مانند تولید زیست محیطی بی خطر (EBM)، ارزیابی کرادل به کرادل (C2C)، مسئولیت گسترده تولید کننده (EPR) و شیمی سبز بایستی مورد بررسی قرار گیرد.

نانوفناوری، مدیریت نانوذرات، بهسازی، سمیت اکولوژیکی، نانوپسماند، شیمی سبز