منیر نوبهار - دانشیار، مرکز تحقیقات مراقبتهای پرستاری و مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت، دانشگاه علوم پزشکی سمنان، سمنان، ایران. دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی سمنان، سمنان، ایران
جلال الدین راضی - کارشناس ارشد پرستاری مراقبتهای ویژه، بیمارستان عالی نسب، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران
حسن بابامحمدی - دانشیار، مرکز تحقیقات مراقبتهای پرستاری، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی سمنان، سمنان، ایران
راهب قربانی - استاد، مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت، گروه اپیدمیولوژی و آمارزیستی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی سمنان، سمنان،ایران

مقدمه: اکثر بیماران بستری در بخش مراقبت ویژه دچار کاهش سطح هوشیاری هستند. استفاده از داروهای آرامبخش و شل کننده های عضلانی باعث از دست رفتن واکنش پلک زدن و باز ماندن چشم می شود. این عوامل بیماران را در معرض خشکی چشم، کراتوپاتی مواجهه ای و کراتیت میکروبی قرار می دهد. هدف مطالعه تعیین تاثیر پماد ویتامین آ چشمی و اتاقک مرطوب روی چشم بر پیشگیری از اختلالات سطحی چشم در بیماران بستری در بخش مراقبت ویژه بود.روش تحقیق: در این کارآزمایی بالینی 38 بیمار در بخش مراقبت ویژه بیمارستان عالی نسب تبریز بررسی شدند. بیمارانی که سن بالای 18 سال، سطح هوشیاری کم تر از هشت و سلامت سطح قرنیه داشتند، مورد بررسی قرار گرفتند. بطور تصادفی در یک چشم هر شش ساعت پماد ویتامین آ چشمی استعمال شد و برای ایجاد اتاقک مرطوب، چشم دیگر بیمار با قطعه ای از پوشش پلی اتیلن پوشانده شد و هر 12 ساعت تعویض گردید. مراقبت به مدت پنج روز ادامه یافت. قرنیه بیماران بطور روزانه با تست فلورسئین و قلم نوری دارای نور آبی ارزیابی شد. برای بررسی مقدار ترشح اشک و خشکی چشم تست شیرمر قبل از شروع و بعد از پایان مداخله انجام شد. تجزیه و تحلیل داده ها با آزمون های ویلکاکسون، مک نمار و ضریب همبستگی اسپیرمن انجام شد.یافته ها: در طول پنج روز مطالعه، سه چشم در گروه ویتامین آ (9/7%) و هفت چشم در گروه پوشش پلی اتیلن (4/18%) دچار درجاتی از کراتیت شدند. میزان ابتلا در گروه پوشش پلی اتیلن بیش تر بود، ولی معنی داری نبود (125/0 =P). ویتامین آ نتایج تست شیرمر را به طور متوسط 06/2 میلی متر افزایش داد و معنی دار بود (001/0 > P)، ولی در گروه اتاقک مرطوب به اندازه متوسط 15/0 میلی متر کاهش داد و معنی دار نبود (669/0 =P). نتیجه گیری: شیوع کراتیت در دو روش مداخله تفاوت معنی دار آماری نداشت. پماد ویتامین آ چشمی در پیشگیری از اختلالات سطحی چشم اثری همانند اتاقک مرطوب داشت. اما با توجه به تاثیر ویتامین آ در افزایش ترشح اشک اثربخشی آن به عنوان یک مداخله چشمی باید توسط مطالعات بیش تر بررسی شود.

اختلالات سطحی چشم، پماد ویتامین آ چشمی، اتاقک مرطوب چشمی، بخش مراقبت ویژه، کارآزمایی بالینی