محبوبه غیوربلورفروشان - کارشناس ارشد تاریخ تشیع دانشگاه پیام نور مشهد
نرگس خازنی - دانشجوی دکترای تاریخ و تمدن ملل اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مشهد
محمدصادق واحدی فرد - استادیار دانشگاه پیام نور مشهد

این پژوهش به روش مطالعات تاریخی- تحلیلی تهیه گردیده است و در نهایت باین می دارد که ریشه اصولی که این دو بزرگوار برای امامت قائل اند. از هم دور نیست. می توان گفت خاستگاه اصلی مباحث امامت در شیعه، از آیات قرآن کریم، روایات امامان (ع) استخراج شده است و اصل امامت در میان متکلمان امامیه تغییری نکرده و آنچه تفاوت نشان می دهد در روش و نوع استدلال و تکامل دیدگاه های این بزگواران، در طول حیات امامیه است. چنانچه ابن قبه رازی با رویکردی جدلی و هشام با رویکردی استدلالی با نظارت ائمه معصوم (ع) به دفاع از مبانی این مکتب پرداخت که هر دو در واقع از یک اصل مهم و بنیادین امامیه یعنی؛ امامت دفاع می کنند. قابل توجه است رسیدن به این نتیجه، می تواند یکی از موارد نقض نظریه علمای ابرار هم باشد. برای رسیدن به مفهوم امامت از دیدگاه امامیه می بایست دیدگاه های مهمترین دانشمندان ایشان را مورد بررسی قرار دهیم. برای این منظور به بررسی و مقایسه دیدگاه های کلامی، هشام بن حکم و ابن قبه رازی در مورد امامت می پردازیم. در این پژوهش در پی آن هستیم دریابیم، آیا اصل امامت در طول تاریخ تشیع دچار تغییر و تحول گردیده است. و آیا این تغییر نتیجه ورود جریان معتزلیان شیعه شده به کلام امامیه است

آرای کلامی، ابن قبه رازی، هشام بن حکم، رویکرد امامت