مهدی صبور - نویسنده حقوقی و مدیر موسسه علمی و پژوهشی متفکران کالج بوشهر
لادن سیف زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بوشهر
یونس سعیدی - دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق بین الملل عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بوشهر

قاعده احترام مالکیت در عصر حاضر یکی از موضوعات اساسی در حقوق، خصوصا در سرمایه گذاری خارجی می باشد که یکی از روش های پیشرفت اقتصادی هر کشور می باشد. با نگاهی به حقوق داخلی و بین الملل در می یابیم که مالکیت فردی مورد احترام وقاع شده و چنین بیان گردیده؛ بر اساس رابطه حقوق مکتسبه و احترام مالکیت هیچ فردی حق تعرض و تعدی به مال غیر را ندارد و در صورت تعدی و تصرف مال غیر، متصرف و متجاوز مورد پیگیری قانونی قرار می گیرد. ناگفته نماند، حرمت مالکیت بوسیله نظام های مهم حقوقی مورد شناسایی قرار گرفته است که در تحقیق حاضر بدان پرداخته خواهد شد. هدف از تحقیق حاضر، شناسایی ماهیت قاعده احترام مالکیت و استثناهای وارده بر آن در حقوق داخلی و قوانین بین المللی می باشد. با توجه به ماهیت موضوع سئوالاتی از جمله اینکه؛ قاعده احترام مالکیت در حقوق داخلی و کنوانسیون بین المللی دارای چه وضعیتی است استثنائات وارده بر قاعده احترام مالکیت در حقوق داخلی و بین المللی کدامند روش های جبران و ارزیابی خسارات ناشی از سلب مالکیت چیست به ذهن متبادر می گردد که نگارنده در پی پاسخگویی به آن می باشد. نتایج پژوهش نشان می دهد که قاعده احترام مالکیت، یکی از قواعد حقوقی ماهوی است که در بیشتر نظام های حقوقی از جمله ایران به رسمیت شناخته شده است. این قاعده، بخصوص در سرمایه گذاری خارجی و اختلافات ناشی از آن (تعرض به مالکیت) نقش و جایگاه ویژه ای دارد. بر این قاعده استثنائات از جمله مصادره اموال، ملی کردن و بریدن علاقه مالکانه مالک برای تامین یک منفعت عمومی (سلب مالکیت) وارده گردیده است. همچنین روش های جبران و ارزیابی خسارات ناشی از سلب مالکیت شامل روش جریان نقدی تنزیل شده یا عدم النفع، روش ارزش خالص دفتری و روش جبران خسارت مناسب می شود.

مالکیت، احترام مالکیت، سلب مالکیت، ملی کردن، مصادره، خسارت، جبران خسارت