مهدی صبور - نویسنده حقوقی و مدیر موسسه علمی و پژوهشی متفکران کالج بوشهر
لادن سیف زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بوشهر
یونس سعیدی - دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق بین الملل عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بوشهر

یکی از مراجع رسیدگی کننده به اختلافات و دعاوی در کشور ما، مراجع شبه قضایی حقوقی است. نیاز جامعه با توجه به پیشرفت تدریجی جوامع ساده و اولیه، رسیدگی تخصصی در مراجعه شبه قضایی، رسیدگی سریع و قضا زدایی را می توان از جمله دلایل تاسیس و تشکیل این مراجع دانست. در رابطه با ماهیت و جایگاه مراجع شبه قضایی حقوقی میان حقوقدانان اختلاف نظر وجود دارد. سازمان قضاوتی کشور به طور کلی به دو دسته قضایی و غیر قضایی یا شبه قضایی تقسیم می شود. مراجع قضایی جزئی از قوه قضائیه بوده و تحت نظارت قوه قضائیه فعالیت می کنند. بر خلاف مراجع قضایی، مراجع شبه قضایی مراجعی هستند که وابستگی به قوه قضائیه نداشته و ماهیت قضایی نیز ندارند. هر چند ممکن است نماینده های قضایی در این مراجعه حضور داشته باشد. هدف از تحقیق حاضر، شناسایی و تعیین نسبت رسیدگی های قضایی مراجعه شبه قضایی با مراجع قضایی به لحاظ شکلی و ماهوی می باشد. با توجه به ماهیت موضوع سوالاتی از جمله اینکه، در نظام حقوقی ایران آرا مراجع شبه قضایی دارای اعتبار امر قضاوت شده در برابر مراجع قضایی وضعیت آن چگونه است نسبت رسیدگی های قضایی مراجع شبه قضایی در مورد دعاوی که فاقد صلاحیت می باشند چگونه در قانون پیش بینی شده است با توجه به تحقیق حاضر، این نتیجه حاصل گردید که، به دلیل تخصصی بودن موضوعات مورد رسیدگی در مراجع شبه قضایی تصمیمات ماهوی این مراجع دارای اعتبار امر مختومه می باشد و مراجع قضایی اختیار ورود به موارد رسیدگی شده یا به عبارت دیگر رسیدگی مجدد به آنها را دارند.

دادرسی منصفانه، صلاحیت، مراجع قضایی، شبه قضایی