بررسی نقش بادشکن در جلوگیری از فرسایش و کاهش ریزگردها در کویر میقان اراک

بازده محصولات کشاورزی در مناطق خشک به دلیل هجوم ماسه های روان و فرسایش بادی کاهش می یابد. فرسایش بادی از مهمترینفرایندهای بیابانزایی در اراضی منطقه کویر میقان می باشد. بادشکن ها (زنده، غیرزنده) به طور قابل ملاحظه ای شدت ورزش بادها را کاهش میدهنددر نتیجه بسیاری از اثرات منفی باد را کاسته و در نهایت اثرات مثبتی بر عملکرد محصولات زراعی و باغی دارند. یکی از شیوه های اصولی کنترلاراضی تحت فرسایش بادی احداث بادشکن است.بادشکن در واقع برای حمایت مزارع، باغ ها، حیوانات خانگی و ساختمان ها از اثرات سوء بادهای شدید، به کار می رود. بادشکن مانعیاست که معمولا عمود بر جهت باد غالب ساخته می شود تا با کاهش سرعت باد فرسایش را محدود سازد. یک بادشکن وقتی نقش خود را به خوبیایفا می کند که به طور صحیحی طراحی شده و دا ما در حالت بهینه نگهداری شود. بدین منظور در کویر میقان اراک احداث بادشکن انجام گرفتهاست که هدف این طرح کنترل و کاهش بادهای فرساینده، کاهش یا متوقف نمودن شدت فرسایش بادی در کویر میقان جهت حفاظت از مراکزاقتصادی، اجتماعی، نظامی، زیست محیطی و غیره در معرض خطر، بسترسازی جهت احیاء پوشش گیاهی در پناه بادشکن ها در صورت فراهمبودن شرایط اکولوژیکی مساعد، افزایش پتانسیل تولیدی اراضی کشاورزی، باغات و غیره در معرض خطر فرسایش بادی به ویژه با استفاده ازبادشکن غیر زنده غیرمتراکم صورت گرفته است. بهمنظور تعیین پراکنش مکانی شدت فرسایش بادی در منطقه طرح اجرایی کانون بحرانیفرسایش بادی کویر میقان اقدام به تهیه نقشه حساسیت اراضی به فرسایش بادی و پتانسیل رسوب دهی یا میزان جابجایی ذرات توسط باد نیزگردیده برای تعیین شدت فرسایش بادی و شدت مناطق برداشت، حمل و رسوب گذاری تپه های ماسه ای از نقشه و گزارش ژ ومرفولوژی به عنوانگزارش و نقشه پایه استفاده به عمل آمد. نهال قره داغ عمدتا در کنار رویشگاه طبیعی شمال شرقی و نیز به صورت تک پایه در برخی عرصه هایدیگر بوده است که معمولا به ویژه در اراضی با خاک سبک موفق بوده و حتی در ناحیه شمال شرقی قره داغ زارهای جالبی را به وجود آوردهاست. کاشت تاغ اکثرا در ضلع غربی جاده خاکی ویسمه میقان در جنوب جاده آسفالته داودآباد صورت گرفته که کاری موفق بوده است. در کویرمیقان اراک به مساحت 12 هکتار در سال 95 احداث بادشکن غیرزنده غیر متراکم و همچنین در سال 96 احداث بادشکن به مساحت 70 هکتارصورت گرفته است که در آینده نزدیک مابین ردیف بادشکن های احداث شده گونه های سازگار با شرایط اقلیمی منطقه کشت می شود که نقشبسزایی در کاهش ریزگردها و فرسایش بادی می تواند ایفا کند.

Keywords:

کویر میقان , بادشکن غیرزنده , فرسایش بادی , ریزگردها