مطالعه روند تغییرات پوشش گیاهی در دشت های اقلیمی خشک و فراخشک با استفاده از تولیدات MODIS NDVI (مطالعه موردی: دشت سیستان در شرق ایران)

همواره مطالعه روند تغییرات پوشش گیاهی به خصوص در مناطق خشک و نیمه خشک در راستای مدیریت منابع آب، خاک وپوشش گیاهی دارای اهمیت اساسی بوده است. در این پژوهش جهت مطالعه روند تغییرات پوشش گیاهی در دشت سیستان درشرق ایران از تولیدات NDVI سنجنده MODIS ماهواره ترا با نام (MOD13A3) با قدرت تفکیک فضایی یک در یک کیلومتربرای یک دوره آماری 15 ساله (2014-2000) برای سه ماه آوریل، می و ژوئن استفاده شد. نتایج این تحقیق نشان داد که کانون بیشترین تغییرات افزایشی در شاخص NDVI در شمال شرق دشت سیستان بوده است. این روند افزایشی در شاخص NDVIناشی از دو عامل متفاوت بوده است. عامل اول خشک شدن تالاب های سه گانه هامون و در نتیجه تغییر درالگوی بازتابش طولموج های بلند مادون قرمز و دیگری توسعه کشاورزی در بستر دریاچه خشک شده در چند سال اخیر بوده است؛ اما کانون بیشترینتغییرات روند کاهشی در شاخص NDVI در شرق و مرکز دشت مشاهده شد. مساحت مناطق دارای روند کاهشی در مقایسه بامناطق دارای روند افزایشی بسیار کمتر است. ایجاد دریاچه های مصنوعی چاه نیمه ها (تغییر در الگوی بازتابشی امواج طول موجمادون قرمز) و رها کردن زمین های کشاورزی به خصوص در مرکز دشت به دلیل دور بودن از منابع آبی موجود (دور بودن از مسیررودخانه هیرمند) و وقوع خشکسالی ها بوده است. در این مطالعه به روشنی مشخص شد که استفاده از روش تحلیل روند در یکمقیاس پیکسل- مبنا می تواند جهت آشکارسازی تغییرات بلندمدت پوشش گیاهی در یک اقلیم خشک و فراخشک بسیار موثر باشد.

Keywords:

, NDVI , سنجنده مودیس , تحلیل روند , دشت سیستان , ایران