نجمه گنجی - دانشجوی کارشناسی ارشد بیابانزدایی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران
حسن خسروی - دانشیار، گروه احیا مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

یکی از معضلات مناطق خشک و نیمه خشک جهان پدیده گردوغبار است. طوفان های گردوغبار عامل مهمی در سلامتانسانها، خسارتهای اقتصادی، کشاورزی، هدر رفت خاک، راههای ارتباطی در غرب و جنوب غرب ایران محسوب می گرددبنابراین شناخت منشا و اثرات گردوغبار و فراوانی وقوع آن در تعیین روش های کنترل آن نقش بسزایی دارد. در این تحقیق ازداده های روزانه گردوغبار در شش ایستگاه سینوپتیکی استان ایلام در طی سالهای 2006 تا 2016، برای پایش زمانی و مکانیگردوغبار استفاده شد. با استفاده از دادههای هواشناسی، روزهای همراه با گردوغبار و فراوانی ماهانه و فصلی گردوغبار طی اینبازه زمانی به روش آماری مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که بیشترین فراوانی سالیانه گردوغبار در ایستگاهدهلران در سال 2011 با 702 رخداد است و کمترین فراوانی، ایستگاه دره شهر در سال 2006 با 7 رخداد هست. فراوانیماهانه روزهای همراه با گردوغبار نشان داد که بیشترین فراوانی گردوغبار در ایستگاه دهلران در ماه ژوئیه با 814 رخداد است وکمترین فراوانی وقوع گردوغبار، ایستگاه دره شهر در ماه دسامبر با فراوانی 2 رخداد طی این بازه زمانی می باشد.نتایج حاصل از بررسی تعداد روزهای همراه با گردوغبار نشان داد که ایستگاه دهلران با 150 روز همراه با گردوغبار در سال2011 و ایستگاه دره شهر در سال 2006 با 2 روز همراه با گردوغبار به ترتیب بیشترین و کمترین روزهای همراه با گردوغبار راطی 10 سال اخیر داشته است، همچنین بررسی ماهانه تعداد روزهای همراه با گردوغبار نشان داد که ایستگاه دهلران با 16روز در ماه ژو یه بیشترین روزهای همراه با گردوغبار را داشته است و در ایستگاه دره شهر در ماه ژانویه گردوغبار مشاهده نشده است.

گردوغبار، استان ایلام، تحلیل زمانی و مکانی