سودابه نامداری - دکتری آب و هواشناسی ماهواره ای، دانشگاه تبریز
نعمت اله کریمی - استادیار موسسه تحقیقات آب

ذرات گردوغبار معدنی معلق در اتمسفر، با نقش کلیدی خود در بودجه تابشی جوی و چرخه آب، سیستم های آب و هوایی را مختلمی کنند. ریزگردهای تروپوسفر علاوه بر تاثیرات مذکور فوق می توانند تاثیر معنی داری بر سلامت عموم بشر داشته باشند. طوفان هایگردوغباری میلیون ها تن غبار را در لایه مرزی اتمسفر بلند می کند و موجب آلودگی شدید هوا، کاهش دید و اختلال در پروازهایهوایی می شود؛ بنابراین با توجه به اهمیت آثار منفی طوفان های آگاهی از توزیع مکانی ویژگی های طوفان های گردوغباری به منظورکمی سازی این اثرات و شدت آسیب پذیری مناطق مختلف از این پدیده بسیار مهم می باشد.در این مطالعه تلاش شده است تغییرات غلظت ریزگردها در منطقه سیستان، با استفاده از داده های ماهانه AOD سنجندهMODIS ارزیابی شود. برای رسیدن به این هدف نقشه های روند تغییرات AOD در طول سال های 2001 تا 2014 بر اساس محدودهاستان سیستان و بلوچستان استخراج شد.نتایج تحقیق نشان داد، روند افزایش مشخصی در مقدار AOD میانگین سالانه در محدوده مشاهده نشد اما از طرفی افزایش غلظتAOD در جنوب منطقه در سالهای اخیر نشان دهنده فعال تر شدن کانون های گردوغبار تاثیرگذار بر این منطقه می باشد. توزیع مکانیAOD در ماه های مختلف نسبت به هم تفاوت قابل توجهی داشت و این موضوع می تواند نشان دهنده تاثیر پذیری کانون های گردوغباریموثر بر منطقه از پارامترهای اقلیمی مانند باد، دما و بارش می باشد. به طور کلی می توان گفت در ماه جولای شدت طوفان هایگردوغبار نسبت به سایر ماه ها بیشتر است و در همه ماه ها، مناطق مرکزی استان در طول سال از هوای پاکتری نسبت به مناطقجنوبی برخوردار هستند.

طوفان های گرد و غبار، سیستان و بلوچستان، تغییرات مکانی، تصاویر ماهوارهای، AOD