جواد سروریان - استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه ایلام
مهدی حیدری - استادیار گروه علوم جنگل، دانشگاه ایلام
مسعود بازگیر - استادیار گروه مهندسی خاک، دانشگاه ایلام

پدیده گردوغبار با توجه به وسعت و شدت آن به یکی از جدی ترین بحران های زیست محیطی قرن اخیر در نواحی غرب و جنوب غربیایران تبدیل شده است. تجربه نشان داده که تغییرات عناصر اقلیمی موجود در طبیعت مانند بارندگی، باد و ... باعث نوسان پدیدهگردوغبار می گردد. هدف از این تحقیق بررسی روند تغییرات شاخص های گردوخاک و چگونگی تاثیر پارامترهای اقلیمی بر اینشاخص ها می باشد. بدین منظور از آمار ایستگاه سینوپتیک شهر ایلام در غرب ایران استفاده گردید و ضمن بررسی روند داده هایاقلیمی و گردوخاک، ارتباط و همبستگی بین شاخص های گردوغبار و داده های اقلیمی با استفاده از آنالیز آماری بررسی گردید. نتایجبیانگر آن بود که تعداد روزها و غلظت گردوغبار از سال 1384 به بعد افزایش قابل توجهی داشته است. بررسی تغییرات ماهانه پارامترهایاقلیمی و گردوغبار نشان داد که در ماه های خشکسال با کاهش بارندگی، افزایش دما و کاهش رطوبت غلظت گردوغبار افزایش یافتهاست. پارامترهای دما، رطوبت، بارندگی و سرعت باد به ترتیب بیشترین همبستگی را با غلظت گردوغبار به عنوان شاخص ارزیابیگردوغبار داشته اند. غلظت ماهانه گردوغبار با رطوبت و بارندگی همبستگی معنی دار منفی و با دما همبستگی مقبت معنی داری وجوددارد. بین غلظت گردوغبار و سرعت باد همبستگی معنی داری مشاهده نشد. همچنین بررسی رگرسیون گام به گام نشان داد که دماموثرترین عامل اقلیمی بر تغییرات گردوغبار است (Sig=0/000, β=0/361).

روند تغییرات، شاخص گردوغبار، عوامل اقلیمی