حدیثه جیحونی نایینی - دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آبخیزداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
علی نجفی نژاد - ریاست دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

امروزه کمبود آب مشکلات زیادی را برای تامین آب شرب سالم، تولید کافی محصولات کشاورزی و روند عمومی زندگی انسانها بهوجود آورده است. این شرایط برای کشورهای واقعشده در نواحی خشک و نیمهخشک مانند ایران وخیم تر است. کشور ایران در مقایسه با متوسط جهانی، حدود یک سوم بارش سالیانه و حدود سه برابر تبخیر دارد. همچنین تویع بارش بسیار ناهمگون بوده و عمدتا ریزشها در مناطق کوهستانی رخ میدهد و انطباق لازم بین دوره های بارندگی با دوره های تولید محصولات کشاورزی در دشتها نیز وجود ندارد. از این رو لازم است از طریق ابزارهای مختلف برای جلوگیری و تشدید بحران در منابع آب کشور اقدام شود. یکی از ابزارهایی که در ده ه اخیر مورد توجه کشورهای جهان قرار گرفته است، تجارت آب مجازی است. آب یک نهاده مهم و حیاتی در تولید محصولات کشاورزی و همچنین بسیاری از محصولات صنعتی و خدماتی است. هر واحد تولید این محصولات دربرگیرنده مصرف مقادیر متنابهی آب بوده که از آن با عنوان آب مجازی یاد میشود. بنابراین در این پژوهش سعی شده است که در ابتدا تعاریف و کلیاتی در مورد آب مجازی توضیح داده شود و سپس به وضعیت تجارت آب مجازی در ایران پرداخته شود تا شاید بتواند راهگشایی برای توجه بیشتر به آب مجازی و تجارت آن برای حفظ منابع آبی کشور باشد.

بحران، آب، تجارت، ایران