اتاقی با در باز: پژوهشی جامع در باب ازدواج سفید در ایران

در کشور در حال توسعه ایران به دنبال فرایند نوسازی و مدرنیته غربی و همچنین ساختار اجتماعی اقتصادی آن، الگوی روابط زن و مرد و ساختار خانواده دچار دگرگونی و تغییرات نوینی شده است. به نظر می رسد هم خانگی یا زیست مشترک بدون ازدواج رسمی که به عنوان الگوی مدرن روابط زن و مرد و بدیلی برای ازدواج رسمی از سمت جوانان انتخاب شده است، نتیجه این تغییرات اجتماعی محسوب می شود و در سایه و زیر پوست کلان شهرهای ایران در حال گسترش است. به دلیل حساسیت دینی و فرهنگی این موضوع وتوجه به پیامدهای این پدیده در حال رشد، در سال 1397-96 تحقیق جامعی درباره ازدواج سفید در سه کلان شهر تهران، مشهد و اصفهان با تاکید بر روش کیفی زمینه یابی انجام دادیم. یافته های پژوهش حاکی از آن است عوامل محیطی (شرایط اقتصادی، ساختار اجتماعی، چارچوب قانونی و رسمی)، عوامل مداخله گر (شرایط خانوادگی، کمرنگ شدن نظارت، زیست در مهاجرت) و عوامل زمینه ای (تجربه رابطه و جهان بینی فردی) عوامل موثر در ازدواج سفید هستند. پدیده محوری در این پژوهش، به وجود آمدنتغییرات ارزشی و هنجاری در سبک زندگی افراد و کنش راهبری آنان و تعدد و ناپایداری در روابط بود. همچنین رنگ باختن کلیشه های جنسیتی، آزادی انتخاب، بی میلی به ازدواج رسمی، طرد اجتماعی و نبودحمایت و ترس از پیگرد از مهم ترین پیامدهای ازدواج سفید در ایران شناسایی شدند.

Keywords:

خانواده , مدرنیته , ازدواج سفید , کلانشهر