سمانه قاسمیان - دانش آموخته دکتری تکنولوژی مواد غذایی، گروه علوم و صنایع غذایی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
رضا عابدینی - استادیار، دانشکده مهندسی شیمی، دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل، بابل، ایران

امگا-3 یکی از اسیدهایی است که در ساختمان برخی چربی ها وجودداشته و در سلامت انسان نقش ضروری ایفا میکند. لذا تحقیق های گسترده ای به منظور تغلیظ و خالص سازی امگا- 3 از روغن ماهی انجام گرفته است. در این پژوهش، به بررسی کارایی فرایند غشایی در تغلیظ اسیدهای چرب امگا-3 بلندزنجیر موجود در فانوس ماهی که حاوی 25/23 درصد امگا-3 بوده، پرداخته شده است. به منظور ساخت غشاء، از پلیمر ELVALOY®4170 استفاده شد و غشاء به روش ترسیب به واسطه غوطه وری تهیه شد. ساختار غشای حاصله ازطریق میکروسکوپ الکترونی روبشی موردارزیابی قرار گرفت. در فرایند تغلیظ، اثرات 3 پارامتر شامل دمای فرایند، فشار و نرخ همزدن بهروش آماری سطح پاسخ Box-Behnken موردمطالعه قرار گرفتند. تصاویر میکروسکوپ الکترونی غشاء نشان داد غشای حاصله متشکل از ساختاری متخلخل به همراه یک لایه فوقانی چگال بسیار نازک بوده است. نتایج به دست آمده از آزمون تغلیظ به روش آنالیز واریانس موردارزیابی قرار گرفت و نشان داد که در بین پارامترهای موردبررسی، دما از بیشترین تاثیر در فرایند تغلیظ برخوردار بوده است. علاوه بر این، رفتار گرفتگی غشاها در دور همزدن های مختلف موردبررسی قرار گرفت و نتایج نشان داد که کمترین گرفتگی در حالت همزدن برابر با 100 دور در دقیقه اتفاق افتاد. در بین شرایط مختلف فرایند تغلیظ، بیشترین تغلیظ امگا- 3 در دمای 40 درجه سلسیوس،فشار 5 بار و شدت همزدن صفر و برابر با 37/32 درصد وزنی بود.

امگا-3 دما غشاء فشار گرفتگی