سارا قادری - دانشجوی کارشناسی ارشد فقه شافعی دانشگاه تهران

از آنجا که مهم ترین رکن حیات اجتماعی و نظم بخشی به آن،حیات زوجیت است، و تشویق و ترغیب به حفظ زندگی مشترک، موجب حفظ کانون خانواده و رشد و بالندگی افراد و در نتیجه پیشرفت و صعود یک جامعه به سوی کمالات می شود،شریعت در حل منازعات و اختلافات زندگی مشترک،مقرر داشته که فرمول کلی حل مشکلات بر مبنای بقاء نکاح باشد تا همواره به هنگام ایجاد اختلافات،سعی بر حفظ حیات مشترک شود.این فرمول کلی را از مفهوم آیاتی که در بحث نشوز و تحکیم ذکر شده اند و احادیثی که در ناپسند بودن طلاق ذکر شده اند می توان برداشت کرد.همچنین از آنجا که شریعت حفظ نسل و نسب را به عنوان یکی از مقاصد خود معرفی می کند و عقل هم براین واقعیت واقف است که حفظ حیات زوجیت به نفع فرد و اجتماع است،این مهم حاصل می شود که اصل، استمرار و بقاء نکاح است. این ضابطه ی فقهی بر بسیاری از مسائل نکاح همچون دعاوی زوجین،تعلیق طلاق،شک در وقوع طلاق،اکراه به طلاق،عدم جواز نکاح موقت و... احاطه دارد هر چند اموری هم پیدا می شود که از این اصل مهم استثنا می گردد.همانند: استمرار نکاح مسلمان و کافر،ادامه به حیات مشترک به وقت وجود عیوب موجب فسخ و یا اعسار زوج از پرداخت نفقه و یا به هنگام وقوع لعان و امور دیگری که همگی از حالت های جواز فسخ ویا انفساخ نکاح می باشند.اما باید دانست که این ضابطه از چنان درجه ی اهمیتی برخوردار است که تقریبا بر همه ی مباحث نکاح سایه گسترانده و جز در بحث انفساخ و یا جواز فسخ نکاح استثنائی برایش یافت نمی شود

نکاح، حیات زوجیت، بقاء، استمرار