محمد نیک بخت - دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد انرژی دانشگاه خلیج فارس بوشهر
پرویز حاجیانی - استادیار گروه علوم اقتصادی دانشگاه خلیج فارس بوشهر
احمد قربان پور - استادیار گروه مدیریت دانشگاه خلیج فارس

عمدتا توسعه و رشد اقتصادی پایدار، در گرو تحولات دانش و فناوری و سرمایه انسانی و افزایش کارایی می باشد. رشد کارایی به عنوان یک شاخص از توسعه ی پایدار در هر کشور عمدتا به سرمایه انسانی، سرمایه فیزیکی، سرمایه گیری مستقیم خارجی و .... بستگی دارد. هدف اصلی این پژوهش، محاسبه ی کارای فنی با فرض بازدهی متغیر نسبت به مقیاس (VRS) در کشورهای حوزه ی خلیج فارس با استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها (DEA) و همچنین عوامل موثر بر آن در چارچوب یک مدل اقتصاد سنجی یا مدل توبیت در بازه ی 2000 تا 2016 می باشد. نتایج نشان می دهد هیچکدام از کشورها کارا (متوسط کارایی فنی برابر با واحد) نیستند و کشور ایران ناکاراترین کشور به لحاظ فنی بوده است. متوسط رشد کارایی فنی در سال 2016 نسات به سال 2000 برای کشورها (17-%) بوده است. در این میان رشد کارایی فنی در سال 2016 نسات به سال 2000 برای کشورهای عمان با ( 72 - %) و بحریش ( 66 - %) بیشتریش کاهش کارایی فنی را داشته اند. رشد کارایی فنی کشورهای قطر و عربستان بدون تغییر بوده است. بیشتریش رشد کارایی فنی را کشور عراق ( 13 %) تجربه کرده است.

کارایی فنی، توسعه ی پایدار، تحلیل پوششی داده ها، کشورهای حوزه ی خلیج فارس، رگرسیون توبیت