تاج الدین کرمی - استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
احمد زنگانه - استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
حجت میرزازاده - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

پیراشهر، عرصه کنش فرآیندهای ناشی از ساختارهای اجتماعی فضایی و تجلیگاه اثرگذاری شهرنشینی بر حیات روستایی و محیط طبیعی است. پژوهش حاضر، بررسی جایگاه فضاهای پیراشهری در جمعیت پذیری حوضه آبریز ارومیه و درنهایت برجسته سازی نقش شهر و پیراشهر بر ناپایداری دریاچه ارومیه را در کانون توجه قرار داده است. این پژوهش از منظر هدف، کاربردی و به لحاظ ماهیت روش، توصیفی تحلیلی محسوب می شود و تحلیل های فضایی آن با استفاده از داده های نقاط جمعیتی (شهری و روستایی) سال 95 مرکز آمار ایران، انجام شده است. بر اساس نتایج تحلیل های مذکور، 83 درصد جمعیت کل حوضه آبریز ارومیه و بیش از 40 درصد جمعیت روستایی در فاصله 5 کیلومتری از شهرها استقراریافته اند. این جریان، موید شکل گیری خوشه های شهری و دامنه گسترده تاثیرگذاری فرآیندهای شهری بر حیات و بافتروستایی است. ازآنجایی که کانون های جمعیتی پیش گفته، بر گستره های اکولوژی پشتیبان حیات انسانی (دشت های آبرفتی) واقع شده اند، از طریق مصرف فزاینده منابع آب، بیشترین نقش را در ناپایداری اکوسیستم آبی دریاچه ارومیه ایفا کرده اند. ازاین رو در کنار توجه به فرآیندهای طبیعی، برجسته سازی فرآیند های شهری و پیراشهری در پایداری اکولوژیکی حوضه آبریز دریاچه ارومیه، ضروری است.

فضاهای پیراشهری, حوضه آبریز دریاچه ارومیه, جمعیت پذیری, شهری شدن