حسین علیدادی - استاد، گروه مهندسی بهداشت محیط، مرکز تحقیقات مدیریت و عوامل اجتماعی موثر بر سلامت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، ایران
سیده بلین توکلی ثانی - استادیار، گروه آموزش بهداشت، مرکز تحقیقات مدیریت و عوامل اجتماعی موثر بر سلامت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، ایران
بتول ظریف قرائتی افتاده - کارشناس آزمایشگاه آب/ شرکت سهامی آب منطقه ای خراسان رضوی
محمد تفقدی - مسئول آزمایشگاه شرکت سهامی آب منطقه ای خراسان رضوی

چکیده زمینه و هدف: خوردگی و رسوب­گذاری لوله­های شبکه توزیع، یکی از شاخص­های مهم ارزیابی کیفی آب و نیز از متداول ترین فرآیندهای زیان آوری است که سبب کاهش کیفیت، رنگ، بو و طعم آب آشامیدنی و افزایش فلزات سنگین در آب می­گردد. خوردگی سبب ورود محصولات جانبی به آب و کاهش عمر لوله و رسوب­گذاری سبب کاهش دبی و کاهش کارایی شیرها و اتصالات می­گردد. مطالعه حاضر با هدف تعیین وضعیت خورندگی و یا رسوب­گذاری آب شبکه توزیع آب شهر مشهد انجام شد. مواد و روش ها: در مطالعه مقطعی حاضر، 72 نمونه از سطح شهر مشهد در سال 1396 به منظور بررسی خصوصیات کیفی آب، برداشت و بر اساس روش­های مندرج در کتاب مرجع آزمایش­های آب و فاضلاب مورد آنالیز قرار گرفت. سپس سه شاخص لانژلیه، رایزنر و تهاجمی در نرم افزار اکسل برنامه نویسی شده و خورندگی و رسوب­گذاری آب تعیین گردید. یافته ها: میانگین کلی شاخص­های لانژلیه، رایزنر و تهاجمی برای آب شهر به ترتیب 0/14±0/48، 0/38±6/67 و 0/23±12/2 بود. بر اساس شاخص لانژلیه و رایزنر، 1/86% از کل نقاط مورد مطالعه رسوب گذار کم می­باشند و بر اساس شاخص تهاجمی، 97/2% از کل نقاط رسوب گذار می­باشند. همچنین نتایج نشان داد 58/3% نمونه ­های بررسی شده در فصل بهار رسوب­گذاری کم و سایر نمونه­ ها رسوب گذار زیاد می­باشند. در فصل تابستان 33/3% از کل نمونه ­ها رسوب گذار زیاد و سایر نمو نه­ها رسوب گذار کم می­باشند.

شبکه توزیع, آب, خوردگی, رسوب گذاری, مشهد