مصطفی ابیاره - کارشناس ارشد محیط زیست،محیط زیست،دانشکده منابع طبیعی،دانشگاه یزد،یزد، ایران
فرهاد نژادکورکی - دانشیار محیط زیست-گروه محیط زیست- دانشکده منابع طبیعی- دانشگاه یزد-یزد-ایران
محمد رضا اختصاصی - استاد منابع طبیعی و کویرشناسی گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران
محمد اخوان قالیباف - استادیار منابع طبیعی و کویرشناسی گروه مدیریت مناطق خشک و بیابانی، دانشگاه یزد، یزد، ایران

چکیده زمینه و هدف: افزایش جمعیت منجر به گسترش صنایع شده و مدیریت نادرست صنایع منجر به آلودگی اراضی و آسیب­های جبران­ناپذیر به طبیعت و موجودات زنده می­گردد. لذا بررسی نقش مراکز صنعتی در آلودگی خاک، از مهم ترین اقدامات در زمینه کنترل آلودگی­هاست. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی آلودگی خاک سطحی به فلزات سنگین ناشی از صنایع فولاد انجام شد. مواد و روش­ها: در این مطالعه به منظور تعیین غلظت فلزات سنگین کادمیوم و سرب خاک، 6 نمونه­ خاک از عمق 0-5 سانتی­متر مناطق اطراف کارخانه جمع­آوری شدند. میزان سرب و کادمیوم در نمونه­ توسط دستگاه جذب اتمی شعله اندازه­گیری شد. شاخص­های آماری غلظت عناصر مورد بررسی در غبار سطحی خاک محاسبه شد، سپس غلظت عناصر در خاک قبل و بعد کارخانه مقایسه شدند و برای ارزیابی وضعیت آلودگی فلزات سنگین و بررسی اثرات محیط­زیستی درجه آلودگی اصلاح­شده، شاخص­های درجه آلودگی و درجه خطر بالقوه محیط­زیستی محاسبه شد. یافته­ها: بر اساس نتایج حاصل از آنالیز خاک، بیشترین میزان کادمیوم 35/60 میلی گرم بر کیلوگرم و کمترین 24/60 میلی گرم بر کیلوگرم و برای سرب بیشترین مقدار 156/30 میلی گرم بر کیلوگرم و کمترین 99/33 میلی گرم بر کیلوگرم بود که بین میزان کادمیوم قبل و بعد کارخانه اختلاف معناداری وجود داشت که نشان می دهد میزان شاخص آلودگی برای آن شدید و خطرناک است، در صورتی که برای عنصر سرب، آلودگی کم و بی خطر است. نتیجه­گیری: غلظت دو عنصر اندازه­گیری شده نشان داد که تنها عنصر کادمیوم بالاتر از استانداردهای جهانی بوده و این نمایانگر میزان آلایندگی این کارخانه می­باشد، لذا برنامه­ریزی برای کنترل انتشار این فلز و آلاینده­های دیگر باید مورد توجه قرار گیرد. نوعمقاله: مقاله پژوهشی

آلودگی خاک, شاخص آلودگی, صنایع فولاد