ندا شریفی - دانشجوی کارشناسی ارشد مامایی، کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی گناباد، گناباد، ایران.
نرجس بحری - استادیار گروه مامایی، مرکز تحقیقات توسعه اجتماعی و ارتقای سلامت، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی گناباد، گناباد، ایران

مقدمه: اگرچه دردهای زایمانی جزئی از روند پیشرفت لیبر به شمار می آیند، اما عدم کنترل آن برای سلامت مادر و جنین خطر ساز بوده است. رفلکسولوژی، به عنوان یکی از روش های غیر دارویی کاهش درد زایمان در برخی از مطالعات مورد بررسی قرار گرفته است، اما نتایج این مطالعات متناقض بوده اند. لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر رفلکسولوژی بر شدت درد زایمان به روش مرور نظام مند انجام شد. روش کار: در این مقاله مروری جهت دستیابی به مقالات مرتبط، جستجو در پایگاه های اطلاعاتی انگلیسی Google scholar، Scopus،Pubmed و Science direct با استفاده از کلید واژه های انگلیسی Pain، Labour pain ، Reflexology و Foot Reflexology و همچنین پایگاه های اطلاعاتی فارسی Google scholar، SID و Magiran با کلیدواژه های فارسی از جمله رفلکسولوژی ، ماساژ پا ، بازتاب شناسی ، بازتاب درمانی ، درد ، درد زایمان و همچنین جستجو به صورت ترکیبی از کلید واژه ها از زمان مشاهده تا اردیبهشت سال 98 انجام شد. ارزیابی کیفیت مقالات وارد شده به مطالعه با استفاده از آخرین ویرایش چک لیست کانسورت 2017 انجام شد. یافته ها: از مجموع 336 مقاله یافت شده از پایگاه های اطلاعاتی، 7 مقاله که دارای معیارهای ورود بودند، وارد مطالعه شدند. نتایج مطالعات نشان داد انجام رفلکسولوژی پا طی مراحل لیبر، شدت درد زایمان را کاهش می دهد. نتیجه گیری: انجام رفلکسولوژی در لیبر برای زنان می تواند در کاهش شدت درد زایمان موثر باشد، بنابراین پیشنهاد می شود که از این روش کم هزینه و آسان جهت کاهش درد زایمان استفاده شود.

درد, رفلکسولوژی پا, زایمان