رقیه خسروشاهی

نیچه پس از این که مرگ خدا را به تصویر می کشد و پیامدهای این واقعه را بر می شمرد، برای رهایی از نیهیلیسم ناچار است که به گونه ای جای خدا را پر کند و آنچه این خلا را پر می کند چیزی نیست جز ابرانسان. ابرانسان پایانی بر دگردیسی سه گانه ای است که نیچه از آن سخن می گوید. شتر، یا همان مرحله تو باید شیر یا همان مرحله من می خواهم ، کودک که پیش شرط ظهور ابرانسان است و اینک ابرانسان. ابرانسان موجودی مستقل می باشد که قانون گذار زمین و تجسم زنده خواست قدرت بوده و به هر چیز چیرگی می یابد. به نظر نیچه ابرانسان در هر دوره ای امکان دارد و می تواند خواست و اراده اش را تا بی نهایت تکرار کند. ابرانسان، انسانی است که غریزه های طبیعی اش سرکوب نشده، بی خویشتن نگردیده است و در حد کمال خواست قدرت زندگی می کند. نیچه به تعریف چهارگونه انسان یعنی انسانی بسیار انسانی، واپسین انسان، انسان والا و سرانجام انسان آرزویی خویش یعنی ابرانسان می پردازد و آن را به عنوان گونه والای انسان معرفی می کند. رسالت ابرانسان ویرانی ارزش های کهن و باز ارزش گذاری ارزش های نوین است. ابرانسان با آری گویی به زندگی و معنا دادن به آن این جهان را با تمام کاستی هایش پذیرفته، بازگشت جاودانه آن را درخواست دارد.نیچه با ارئه ویژگی هایی چون: آزادی، قدرت، ویرانی ارزش های کهن و باز ارزش گذاری ارزش ها، پرهیز از دلسوزی و مبارزه با مسیحیت و متافیزیک به معرفی ابرانسان می پردازد، هر چند ویژگی های ابرانسان بیشتر سلبی بوده و نیچه مصداق ابرانسان را مشخص نمی کند و شخصیت ابرانسان همچنان در هاله ای از ابهام باقی می ماند.این نظریه به خاطر منجر شدن به نسبیت، بنیاد گریزی، ابهام سیمای ابرانسان و عدم ارائه الگو برای ابرانسان با انتقاداتی مواجه می باشد. در این مقاله تلاش بر این است که سیمای ابرانسان و ویژگی های آن را شفاف کرده و نقدهایی که به این آموزه وارد است را به قدر توان ارائه دهیم.

نیچه، ابرانسان، خواست قدرت، باز ارزش گذاری ارزش ها.