اکبر شیوخی زاغ - دانشجوی کارشناسی ارشد آموزش محیط زیست
سیروس محمودی - استادیارعلوم تربیتی

آموزش های زیست محیطی در دوره های تحصیلی مختلف می تواند نقش موثری در بسیج افکار عمومی جهت حفاظت از محیط زیست داشته باشد. با توجه به نقش کتاب های درسی علوم تجربی و مطالعات اجتماعی دوره متوسطه اول در این زمینه، هدف از این پژوهش بررسی محتوای کتاب های درسی علوم تجربی و مطالعات اجتماعی دوره متوسطه اول از لحاظ توجه به معضلات زیست محیطی است. روش پژوهش توصیفی از نوع تحلیل محتوا است.جامعه آماری پژوهش شامل دو عنوان کتاب مطالعات اجتماعی و علوم تجربی دوره متوسطه دوم(6 جلد کتاب در پایه هفتم، هشتم و نهم) می باشد. در این پژوهش نمونه گیری انجام نشد و همه جامعه آماری بررسی شد. این بررسی در قالب دو سوال پژوهشی و با استفاده از ابزار چک لیست تحلیل محتوا بررسی شد که چهار مولفه اصلی و 55 مولفه فرعی دارد و پایایی آن 91 درصد بدست آمد. یافته های پژوهش نشان داد کتاب های علوم تجربی و مطالعات اجتماعی به مولفه های محیط زیستی توجه یکسانی نداشته اند و به برخی از ابعاد و مولفه ها توجه کافی نشده است. علاوه براین توجه به معضلات آبی بیش از معضلات دیگر بوده و معضلات صوتی کمترین انعکاس را داشته اند. از نظر شیوه ارائه مطالب، بیشتر آموزش های زیست محیطی در قالب متن و تصویر بوده و تعیین فعالیت های بیرون از مدرسه و نیز فعالیت های گروهی و کلاسی کمتر مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج در پرتو پژوهش های پیشین مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.

تحلیل محتوا،دوره اول متوسطه، معضلات زیست محیطی، کتاب درسی