شاهین شاهسونی - عضو هیات علمی
صدیقه گران ملک - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد علوم خاک
شاهرخ قرنجیک - عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی شاهرود

سابقه و هدف: کودهای شیمیایی عمده ترین نقش را جهت این افزایش محصول در واحد سطح ایفا می کنند. اما بررسی ها نشان داده است استفاده طولانی مدت از کودهای شیمیایی با وجود نمک های قوی و مخرب خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک را تخریب، نفوذپذیری را کاهش، وزن مخصوص ظاهری را افزایش و نفوذپذیری ریشه گیاه را دچار مشکل ساخته و در نهایت کاهش عملکرد محصولات را به ارمغان می آورد. هدف این تحقیق تعیین نسبت مطلوب کودهای شیمیایی و دامی به منظور کاهش مصرف کود های شیمیای در تولید مرکبات در منطقه شمال ایران میباشد.مواد و روش ها: به منظور بررسی تاثیر توام مقادیر مختلف کودهای شیمیایی و دامی (گوسفندی) و رسیدن به ترکیب مناسب کودی مرکبات (پرتقال رقم تامسون ناول) آزمایشی در سال 1392 به صورت فاکتوریل و بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با 9 تیمار و 3 تکرار در یکی از باغ های شهرستان ساری به اجرا در آمد. تیمارها شامل سه سطح از کود دامی (0، 6 و 12 کیلوگرم به ازای هر درخت) و سه سطح از کودهای شیمیایی ماکرو که شامل سولفات آمونیوم، سوپرفسفات تریپل و سولفات پتاسیم (صفر، 30 و 60 درصد توصیه بر مبنای آزمون خاک) بودند. یافته ها: نتایج نشان داد که بیشترین میزان جذب نیتروژن، فسفر، پتاسیم برگ پرتقال در تیمار تلفیقی60 درصد از کودهای شیمیایی (90 کیلوگرم آمونیوم سولفات،60 کیلوگرم سوپر فسفات، 100 کیلوگرم سولفات پتاسیم در هکتار) و 6 کیلوگرم کود دامی بدست آمد. همچنین بیشترین غلظت کلسیم، منیزیم، آهن، منگنز، روی در برگ پرتقال تامسون با کاربرد30 درصد از کودهای شیمیایی (45 کیلوگرم آمونیوم سولفات،30 کیلوگرم سوپر فسفات،50 کیلوگرم سولفات پتاسیم در هکتار) و 12 کیلوگرم کود دامی حاصل شد. درختان پرتقال مورد مطالعه با مصرف 60 درصد از کودهای شیمیایی (90 کیلوگرم آمونیوم سولفات،60 کیلوگرم سوپر فسفات، 100 کیلوگرم سولفات پتاسیم برای هر درخت) و 12 کیلوگرم کود دامی بیشترین رشد بهاره و تابستانه را داشتند.نتیجه گیری: حداکثر جذب نیتروژن، فسفر، پتاسیم برگ میوه تامسون در تیمار کاربرد تلفیقی 60 درصد از کودهای شیمیایی (90 کیلوگرم آمونیوم سولفات،60 کیلوگرم سوپر فسفات، 100 کیلوگرم سولفات پتاسیم برای هر درخت) و 6 کیلوگرم کود دامی بدست آمد. در تیمار تلفیقی کاربرد 30 درصد از کودهای شیمیایی (45 کیلوگرم آمونیوم سولفات،30 کیلوگرم سوپر فسفات،50 کیلوگرم سولفات پتاسیم برای هر درخت) و 12 کیلوگرم کود دامی بیشترین غلظت کلسیم، منیزیم، آهن، منگنز، روی در برگ میوه تامسون ایجاد شد. با کاربرد 30 درصد از کودهای شیمیایی (45 کیلوگرم آمونیوم سولفات،30 کیلوگرم سوپر فسفات،50 کیلوگرم سولفات پتاسیم برای هر درخت) و 12 کیلوگرم کود دامی بیشترین گوگرد برگ میوه نتیجه شد.

عناصر غذایی, کود گوسفندی, نیتروژن, فسفر, پتاسیم