احمد نصیری محلاتی - عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد
علیرضا کهنسال - عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد

بررسی هویت مکان در فیزیک نظری همواره مورد توجه و مناقشه بوده است. نیوتن بر مبنای  مکانیک کلاسیک به مکان مطلق معتقد بود؛ اما لایب­نیتس در همان زمان مکان را امری نسبی و ناشی از موقعیت اشیاء نسبت به یکدیگر می­دانست. این بحث تا آنجا ادامه یافت که نظریاتی بینابینی نیز شکل گرفت. نظریه نسبیت خاص، دیدگاهی نسبی­گرا دارد اما نسبیت عام تا حدودی مطلق انگار جلوه می­کند؛ از این رو به نظر می رسد که رویکرد نسبیت به هویت مکان با نوعی دوگانگی همراه است. از سوی دیگر مکانیک کوانتومی نیز با طرح نظریه اربیتال و تعریف فضا بر مبنای احتمال حضور ذرات، نگرشی نسبی­گرا دارد؛ لکن آنجا که موقعیت هر ذره را میان دیواره های پتانسیلی ناشی از توابع انرژی محدود می­کند، به سمت هویتی مطلق­گرا سوق می­یابد. بدین ترتیب می­توان نگرش کوانتومی نسبت به مکان را نیز درگیر با نوعی دوگانگی قلمداد کرد.

هویت مکان, نسبیت, مکانیک کوانتومی, مطلق انگاری, نسبی گرایی