فهیمه رهدار - دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، واحد میبد، دانشگاه آزاد اسلامی، میبد، ایران
عبدالرضا برزگر - عضو هیات علمی، گروه حقوق عمومی، واحد میبد، دانشگاه آزاد اسلامی، میبد، ایران

ارث یاری کننده صیانت دودمان و فرهنگ خانواده، یکی از تاسیسات اجتماعی است که قواعد و اصول حقوقی کمتر در آن به کار رفته است. در ادوار تاریخ، ارث در ملل گوناگون بر عادات متداول اجتماعی گذارده شده و در هر دوره تا آنجا که نظم جامعه را مختل نمی نموده، اعتدال در آن رعایت گردیده است. اما همین احکام متداول آنچنان که باید موافق با مصلحت، عقل و فطرت نبوده اند. قانون مدنی ایران در مباحث مربوط به ارث به طور کامل منطبق با فقه عمل نموده و آثار حقوق غرب مطلقا در آن دیده نمی شود. از آن رو که بحث ارث آیاتی چند از کتاب عظیم الشان قرآن و به مراتب بیش از هزار حکم، قاعده و مسائل دقیق و بسیاری را به خود اختصاص داده است، به جرئت می توان از آن به عنوان مهم ترین و پیچیده ترین بخش در کتاب های فقهی حقوقی یاد کرد. این پژوهش در دو فصل تهیه و تنظیم گردیده است و نتایجی را که می توان ضمن آن بیان نمود این است که چهبسا فلسفه محرومیت زوجه از ارث بردن زمین و شریک قرار ندادن او با ورثه دیگر بدین دلیل باشد که امکان دارد زن، پس از فوت شوهر خود، ازدواج مجدد کند و همسر دوم را در زندگی خانواده شوهر سابق، وارد نماید و بروز اختلافاتی را به دنبال داشته باشد و روایاتی که بین ارث زوجه صاحب فرزند و زوجه بدون فرزند، فرق می گذارد و نصیب زن صاحب فرزند را از تمامی ترکه و زوجه بدون فرزند را از غیر اراضی قرار می دهد، بر این امر تاکید می کند؛ زیرا در چندین دوره، موقعیت زن صاحب فرزند به اعتبار آنکه فرزندش از افراد خانواده است، جزء خانواده شوهر محسوب می شده و نمی توانسته از خانواده خارج گردد، که البته به طور مسلم این امر با موقعیت فعلی زن در جامعه، تغییر یافته و متفاوت شده است.

ارث، اموال، منقول، غیر منقول، قانون