شهره مجیدی - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه حقوق خصوصی، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران
محمدحسین کریمی - عضو هیات علمی گروه حقوق خصوصی، واحد میبد، دانشگاه آزاد اسلامی، میبد، ایران

خسارت تنبیهی فراتر از خسارت های ترمیمی بوده و در زمره ی خسارات غیرترمیمی جای می گیرد. نظام حقوقی ایران نظر به ترمیمی بودن خسارات و اعاده ی وضعیت شخص زیان دیده به حالت سابق دارد. روی هی رایج دادگاه های ایران در مراجع داخلی صدور حکم به پرداخت خسارت تنبیهی را به گونه ای نادر مدنظر قرار می دهند و کمتر آن را در احکام صادره ی خود مورد شناسایی قرار می دهند. در عوض به جای خسارات تنبیهی از سایر روش های دیگر جهت پرداخت خسارت از جمله خسارت تاخیر تادیه، وجه التزام و جریمه ی اجبار استفاده و به آن اکتفا می نمایند. اما خسارت های مذکور نمی تواند غرض و نیت اصلی خسارات تنبیهی، به عبارتی دیگر جنبه ی بازدارندگی و مجازات مدنظر را برای متعهد متخلف به نحو تمام و کمال جبران و تامین نماید. از همین روی به نظر می رسد استفاده از خسارت تنبیهی می تواند در کنار سایر راهکارهای جبران و مطالبه ی خسارت به منزله ی مکملی کارآمد جهت ایجاد ضمانت اجرایی موثر به منظور تنبیه و بازدارندگی متعهد ناقض مسئولیت ظهور نماید. این ضمانت اجرا در مورد مسئولیت قراردادی نیز می تواند به صورت مطلوب جلوه گر شود و خصوصا در مورد مسئولیت قراردادهای مخاطره آمیز از جمله مشارکت در ساخت به عنوان تضمینی مطمئن برای جلوگیری از عهدشکنی توام با سوء نیت ظاهر شود.

خسارت تنبیهی، خسارت غیرترمیمی ، بازدارندگی، مسئولیت قراردادی، مشارکت در ساخت