علی رضائی - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس،تهران
کاظم ارزانی - استاد گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران
سعادت ساریخانی - استادیار گروه باغبانی، پردیس ابوریحان دانشگاه تهران، پاکدشت، تهران

گردو به لحاظ دارا بودن خواص شیمیایی کمنظیر خود دارای اهمیت اقتصادی و تغذیه ای بسیار ویژه ای بوده به طوریکه دارای اثرات مفیدی بر روی سلامت انسان است. این مطالعه با هدف بررسی درصد روغن و پروتئین ژنوتیپ های برتر شناسایی شده در برخی مناطق شمالی استان همدان، در طی سالهای 1395- 1396 انجام پذیرفت. بدین منظور، پس از شناسایی مناطق اصلی پرورش گردو، ژنوتیپهای مورد نظر براساس کمی و کیفی مطلوب انتخاب و براساس توصیف نامه بین المللی منابع ژنتیکی گیاهی )IPGRI( مورد ارزیابی قرار گرفت. از جمله مهمترین صفات پومولوژیک مورد بررسی در این آزمایش میتوان به وزن میوه و مغز، درصد مغز، ضخامت پوست سخت و درصد باردهی جانبی اشاره کرد. براساس نتایج حاصل از بررسیهای پومولوژیک دامنه تغییرات وزن میوه و مغز در ژنوتیپ های امید بخش به ترتیب بین 12/95-22/60 و 6/82-11/56 گرم متفاوت بود. میانگین درصد مغز مشاهده شده 53/47 درصد بود و دامنه تغییرات ضخامت پوست سخت میوه بین 0/77-1/28 میلی متر متفاوت بود. نتایج حاصل از ارزیابی صفات کیفی نشان داد که رنگ مغز 58 درصد از ژنوتیپها بسیار روشن بوده و مغز آنها به آسانی از پوست سخت آن جدا میشد. همچنین درصد روغن و پروتئین به ترتیب بین 66/17-74/10 و 10/75-17/49 درصد متغیر بود، بهطوری که بیشترین درصد روغن و پروتئین به ترتیب در ژنوتیپ های HaRaSuHe1 و HaRaVaAh17 مشاهده گردید. با توجه به نتایج حاصل شده از این آزمایش، ژنوتیپهای برتر انتخابی از خصوصیات کیفی بالایی برخوردار هستند که میتواند در برنامه های اصلاحی بعدی مورد توجه قرار گیرند.

ارزش غذایی، چربی کل، درصد پروتئین، صفات پومولوژیک، گردو