بهزاد احسانی - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم باغبانی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.
سیدجواد موسوی زاده - استادیار گروه علوم باغبانی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
کامبیز مشایخی - دانشیار گروه علوم باغبانی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.

مارچوبه (Asparagus officinalis) گیاهی ریزومدار و چندساله است که مواد فتوسنتزی در ریزومهای آن در سال اول ذخیره شده و سال آینده به مصرف بوته میرسند. سطوح مختلف پلوئیدی از دیپلوئید تا دکاپلوئید در مارچوبه های بومی ایران شناسایی شده است که الگوی انتقال و ذخیره کربوهیدرات آنها در فصول سال میتواند متفاوت باشد. از اینرو در پژوهش حاضر روند تجمع قندها و سنتز رنگدانه ها در ریزوم و اندام هوایی گیاه یکساله مارچوبه اکتاپلوئید از شروع فصل رشد تا زمان خواب آن بررسی شد. صفات بیوشیمیایی نظیر آنتوسیانین، کلروفیل، کارتنوئید، قندکل، گلوکز، ساکارز و فروکتوز در ریزوم و اندام هوایی به طور جداگانه از تیر تا آبان ماه مورد اندازه گیری قرار گرفت و روند تغییرات صفات در ماه های مختلف به صورت خطی رسم گردید. بر اساس نتایج به دست آمده، تجمع آنتوسیانین در اندام هوایی از تیر تا مرداد یک روند کاهشی و برای کارتنوئید روند افزایشی را نشان داد. در اندام هوایی از مهر تا آبان روند تجمع گلوکز و قندکل کاهشی بود در حالی که در ریزوم شیب افزایشی مشاهده شد. تجمع ساکارز در اندام هوایی و ریزوم از تیر تا مرداد افزایش یافت. ولی بعد از آن تجمع ساکارز در ریزوم از مرداد تا آبان یک روند کاهشی را ثبت کرد این در حالی است که در اندام هوایی از شهریور تا مهر یک فاز صعودی در تجمع ساکارز مشاهده شد. تجمع فروکتوز در اندام هوایی و ریزوم از تیر تا مرداد کاهش یافت و از مرداد تا شهریور روند صعودی نشان داد.

اسپیر، آنتوسیانین، قندکل، ساکارز، فصل رشد.