وحید احمدمحمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم باغبانی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.
حسین زارعی - دانشیار گروه علوم باغبانی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.
سیدجواد موسوی زاده - استادیار گروه علوم باغبانی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.

ریحان با نام علمی ( Occimum basilicum) متعلق به خانواده ( (Lamiaciae و یکی از سبزی های برگی است که ارزش دارویی دارد. از عوامل تاثیر گذار روی فرایند رشد و نموی گیاه تنش های محیطی خصوصا کم آبیاری و اشعه ماورای بنفش میباشد . هدف از انجام این تحقیق بررسی اثرات طول مدت تابش نور ماورای بنفش B، تنش کم آبیاری، و اثرات ترکیبی نور ماورای بنفش و تنش کم آبیاری بر پاسخ های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی ریحان بود. طول مدت تابش بترتیب 0، 5، 10، 15، 20 دقیقه در روز، و چهار سطح آبیاری بترتیب 100، 75، 50، و 30 درصد ظرفیت زراعی در دو رقم ریحان سبز و بنفش انجام شد. نتایج نشان داد که طول مدت مدت تابش اشعه ماورای بنفش B، تنش کم آبیاری، و بر همکنش طول مدت تابش و کم آبیاری بر خصوصیات مورفولوژیکی و رنگدانه های فتوسنتزی در هر دو رقم ریحان اثر گذار است. طوریکه صفات اندازه گیری شده مانند رنگیزه های فتوسنتزی، ارتفاع ساقه و ریشه در اثر طول مدت تابش، تنش کم آبیاری و بر همکش آنها نسبت به شاهد کاهش یافت. وزن خشک ساقه در اثر طول مدت تابش ابتدا افزایش و سپس کاهش یافت، طوریکه تابش 5 دقیقه در روز سبب افزایش وزن خشک ساقه گردید. تنش کم آبیاری اثرات تنشی بیشتری نسبت به تابش اشعه ماورای بنفش در کاهش صفات انداه گیری شده ریحان داشت. با کاربرد توام تابش اشعه ماورای بنفش و تنش کم آبیاری از کاهش بیشتر فاکتورهای رشدی در اثر تنش کم آبیاری جلوگیری شد که حالت سینرژیستی را نشان میدهد.

کلروفیل، خشکی، وزن خشک، سینرژیستی، یو وی.