سیدمهدی سلطانی رنانی - پژوهشگر ، مدرس گروه معارف اسلامی دانشگاه صنعتی اصفهان

در تمدن مدرن، بشر جدید علم دینی را با چالش های بسیاری روبه رو ساخته است ؛ زیرا سعی در نفی هر گونه عنصر و بعد قدسی و متافیزیکی از دین و منزلت انسان در نظام هستی داشته و به نوعی بحران را در عمق فرهنگ بنیادین دینی وارد کرده و فرهنگ ایمانی و عقلانی بشر را در عرصه علوم ، مورد تردید و تفسیر آزاد بشری قرار داده است . بر پایه این تفسیر ، معضل سکولاریزه شدن ، تکثر گرایی و خصوصی شدن علمی و دینی پدید آمده و تبیین حقیقت انسان و کیهان و نسبت آن ها به یکدیگر ، بر پایه دانش فلسفه و فیزیک ، زیست شناسی و روان شناسی مدرن با رویکرد مادی گرایانه صورت می گیرد و منزلت انسان در این منظر دچار تغییر بنیادین می گردد . بر این اساس، امروزه شاهد بحران ها و چالش های اخلاقی و معنوی در عرصه علم دینی هستیم که در مواجهه با مدرنیته از الگوها و مدل های توسعه غربی و فن آوری ها ، بدون مقید و مشروط شدن آن به زیرساخت های تمدنی و فرهنگ دینی و بومی خود ، مورد استفاده قرار می گیرد. سعی نگارنده در این مقاله آن است که به مساله تکثرگرایی دینی ، کاهش سطح دین و دین داری به تجربه قلبی و شخصی و سکولاریزه شدن ماهیت دین در عرصه علوم و زندگی انسانی به مثابه دلایل بحران دین و منزلت دینی در تمدن مدرن اشاره کرده و علاوه بر ذکر دلایل ایجاد چالش های علم دینی در تمدن مدرن به بیان جایگاه انسان در این عرصه بپردازد.

علم دینی ، انسان مدرن ، دین ، سکولاریزه شدن ، چالش های مدرن در عرصه علم دینی