علی شاد - دانشجوی کارشناسی ارشد فلسفه ی دین دانشگاه زنجان

موضوع رابطه ی علم و دین یکی از مسایل چالشی و نوین فلسفه ی دین بوده که در روزگار معاصر مورد توجه جدی قرار گرفتهاست. بررسی این رابطه از منظر تاریخی به زادگاه اصلی علم به معنی دانش نوین تجربی تعلق داشته و از دید زمانی، ریشه درقرن های هجدهم، نوزدهم و بیستم میلادی دارد. دربارهی موضوع مهم نسبت میان این دو حوزه، در طول چند دهه ی اخیر دورویکرد مواجه های و غیرمواجه های مطرح بوده است که همه ی الگوها در قالب این دو تعریف می شوند. پیروان رویکرد مواجه های،همواره علم و دین را در حال نبرد و رویارویی دانسته و به هیچ رابطه ی همسویی معتقد نیستند. در طرف دیگر، پیروان رویکردغیرمواجهه ی معتقدند، نه تنها بین علم و دین هیچ رویارویی وجود ندارد؛ بلکه بین آن دو همسویی حاکم است که به پیشرفتیکدیگر میانجامد. هدف این پژوهش بررسی رویکرد غیرمواجه های، ایان جی باربور، تد پیترز و آلیستر ای مک گراث میباشد و باروش توصیفی تحلیلی این نتیجه به دست آمد که ایان باربور به مدل همبستگی، تد پیترز به مدل هماهنگی فرضی و آلیسترمک گراث به مدل همسخنی معتقد هستند.

علم، دین، همبستگی، هماهنگی فرضی، هم سخنی