پرویز غلامی - دکتری علوم مرتع، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
جمشید قربانی - دانشیار گروه مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
مریم شکری - استاد گروه مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

تغییرات پوشش گیاهی مراتع در اثر چرای مفرط دام می تواند منجر به ترکیب و مقدار بانک بذر گونه ها در خاک شود. در این پژوهش از گروه های کارکردی بانک بذر خاک جهت پاسخ به شدت چرای دام استفاده شد. این تحقیق در مراتع نیمه استپی زاگرس جنوبی واقع منطقه ماهور ممسنی واقع در استان فارس پرداخته شد. شدت های مختلف چرای دام به صورت قرق و دو منطقه کلید و بحرانی تعریف گردید. نمونه گیری بانک بذر خاک از عمق صفر تا 10 سانتی متری خاک انجام شد. مقدار بانک بذر به روش جوانه زنی در گلخانه تعیین گردید. داده های بانک بذر خاک برای ارزیابی پاسخ گروه های کارکردی به شدت چرای دام مورد آنالیز قرار گرفتند. نتایج این تحقیق نشان داد که افزایش شدت چرای دام موجب تغییر در گروه های کارکردی بانک بذر خاک گردید. مقدار بذر گروه اهی کارکردی نظیر تروفیت ها، یک ساله ها، گندمیان، پهن برگان علفی و تیره روناس پاسخ معنی داری به شدت های مختلف چرای نشان دادند. مقایسه میانگین نشان داد بیشترین مقدار بذر گروه های کارکردی فوق در منطقه کلید و کمترین آن در منطقه بحرانی مشاهده گردید. در نهایت نتایج نشان می دهد که گروه های کارکردی بانک بذر خاک تحت تاثیر چرای دام قرار گرفته اند، بنابراین می توان از گروه های کارکردی که بیشترین تغییر را در اثر چرای دام در منطقه مورد مطالعه داشته اند، به عنوان شاخصی جهت مدیریت مناسب تر چرای دام در مراتع استفاده نمود.

تروفیت ها، چرای دام، تخریب، ماهور ممسنی، استان فارس