محی الدین احراری رودی - استادیار، گروه اقیانوس شناسی، دانشکده علوم دریایی، دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار

نمک زدایی یا شیرین کردن (Desalination or Desalinization) فرایندی است که مقداری نمک و سایر مواد معدنی را از آب شور جدا میکند. منیزیم عدد اتمی 12، فلزی ضعیف و نادر به رنگ سفید تا نقره ای است. همچنین هشتمین عنصر فراوان در پوسته زمین و سومین عنصر فراوان در آب دریاست. امروزه استحصال و استخراج فلزات و یونهای فلزی از آب دریا دارای اهمیت فراوانی است. استخراج فلزات از آب دریا به طور کلی به دو دلیل مهم انجام می پذیرد، دلیل اول این که از یک سو منابع معدنی روی خشکی با خطر اتمام و یا کاهش روبرو هستند و از سوی دیگر برخی کشور ها فاقد برخی از منابع معدنی بوده و یا با کمبود آن مواجه اند از این رو به استخراج فلزات از آب دریا مبادرت ورزیده اند. ابتدا این موضوع به دلیل کاهش منابع معدنی زمینی بوده اما پس از گسترش واحد های شیرین سازی آب دریا در مقیاس جهانی و آلودگی های زیست محیطی ناشی از پسابهای این واحد ها، استخراج فلزات از جریان زائد به منظور کاهش این مشکلات و نیز کاهش هزینه های شیرین سازی، انجام این فرایندها را با اهمیت ساخته است. در گذشته، فرایند استخراج محدود به افزودن ترکیبات شیمیایی و عملیات ترسیب بود اما به تدریج استفاده از رزین های تبادلگر یونی و جاذبها مطرح گردید و در سالهای اخیر فناوری غشایی به عنوان روشی نوین و کم هزینه، سهمی عمده از این فعالیت ها را به خود اختصاص داده است. در این تحقیق تلاش شده است که با توجه به اهمیت و کاربرد های عمده منیزیم، چند روش از روش هایی استخراج فلز منیزیم از آب دریا تشریح شده و مزایا، معایب هر یک ذکر گردد. همچنین با توجه به شیمی آب دریا در مناطق ساحلی دریای عمان و جنس سنگهای ساحلی که عمدتا0 از جنس کربناته به ویژه آهک و دولومیت می باشند، نتایج نشان می دهد با توجه به درصد وزنی منیزیم در رسوبات ساحلی، استحصال این فلز به روش های ذکر شده بالا علاوه بر اینکه دارای هزینه های بالا نیست، در رفع مشکلات زیست محیطی بسیار موثر است. در مناطق ساحلی جنوب ایران نیز گسترش آب شیرین کن و نمک زدایی آب دریا به منظور تامین آب شرب و کشاورزی نیز در حال توسعه است که نتایج آنالیزهای آب دریا نشان می دهد با روش ساده میکروب زدایی (کلراسیون) مقدار آلایندگی آب قابل رفع می باشد.

مشکلات زیست محیطی، فرآیند نمک زدایی، استخراج، آب دریا، دریای عمان