هاشم راحمی - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
موسی حسام - دانشیار گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

کمبود آب تنها تهدید اساسی برای بقای بشر، اکوسیستم طبیعی و تکوین تمدنها است. امنیت غذایی، بهداشت و اقتصاد کلان تحت تاثیر کمبود آب به شدت صدمه می بیند . با توجه به نقش کلیدی منابع آب در رونق اقتصادی و تامین آب آشامیدنی و کشاورزی، ضرورت بررسی راه های کنترل و کاهش تبخیر امری ضروری به نظر میرسد. استفاده از پوششهای شناور و معلق برروی مخازن آب میتواند موجب کاهش تلفات آب از طریق تبخیر و همچنین کاهش غلظت نمک آب در فصول خشک سال گردد. در این پژوهش به عنوان روشهای فیزیکی از صفحات جامد شناور پلی استیرن، توپهای سایه و پارچه سایه جهت کاهش تبخیر از سطح آب استفاده شده است. بدین منظور از صفحات شناور با درصد پوشش 40، 60 و 80 درصد، توپهای سایه و پارچه های سایه سیاه و سفید رنگ استفاده گردید. عمق آب داخل تشتها طی مدت 20 روز اندازهگیری شد. سپس تبخیر روزانه محاسبه شده و مقادیر آن با نمونه شاهد(بدون پوشش) با استفاده از نرم افزار آماری spss مقایسه گردید . بر اساس آزمون مقایسه میانگین دانکن، همه روشها به لحاظ مقدار تبخیر، با تیمار شاهد اختلاف معنیداری در سطح 5 درصد دارند . نتایج نشان میدهد پوشش توسط صفحات جامد 80 درصد به میزان 70 درصد از میزان تبخیر را کاهش میدهد و نیز کمترین میزان تبخیر مربوط به پوشش سایه سفید رنگ((%43/5 میباشد.

کاهش تبخیر، پوشش فیزیکی، پلی استیرن، توپ سایه، پارچه سایه