حمید نوشاد - مربی موسسه تحقیقات چغندرقند
رحیم محمدیان - دانشیار موسسه تحقیقات چغندرقند
سمر خیامیم - استادیار موسسه تحقیقات چغندرقند
فرحناز حمدی - کارشناس ارشد موسسه تحقیقات چغندرقند

  به منظور بررسی اثرات کاربرد کودهای آلی در افزایش کارائی نیتروژن و تغییر خصوصیات کمی و کیفی چغندرقند، آزمایشاتی طی دو سال زراعی 1387 و 1388 با استفاده از سه نوع کود آلی حاوی اسیدهای آمینه در ایستگاه تحقیقاتی مهندس مطهری در موسسه تحقیقات چغندرقند انجام شد. عامل کود آلی حاوی اسیدهای آمینه و ترکیبی از آن­ها با چهار سطح شامل شاهد (عدم مصرف کود الی)، هیومی فورته، هیومی فورته به علاوه فسنوترن و هیومی فورته به علاوه کادوستیم بودند که در دو نوبت به فاصله 40 و 60 روز پس از کاشت و با غلظت یک در هزار مصرف شدند. سطوح عامل نیتروژن مورد بررسی در این تحقیق، شامل چهار سطح، شاهد(بدون مصرف کود نیتروژن)، 30 درصد کمتر از حد بهینه، حد بهینه و 30 درصد بالاتر از حد بهینه بود. حد بهینه در این آزمایشبراساس برری های انجام شده به میزان 100 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار منظور شد. عوامل مورد بررسی بصورت آزمایش  فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل نشان داد، در خاکی که در عمق صفر تا 30 سانتی­متری با دارای حدود 15 میلی­گرم در کیلو گرم خاک می باشد. مصرف 100 کیلوگرم نیتروژن خالص، حد بهینه مصرف نیتروژن در مزرعه می باشد در حد بهینه عملکرد ریشه و قند ناخالص به ترتیب حدود 71 و 1/10 تن در هکتار بود. از بین تیمارهایی که با تیمار حداکثر مقدار قند تولید شده در یک گروه آماری قرار گرفتند، می توان تیمار کاربرد 70 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار با هیومی فورته به علاوه کادوستیوم را نام برد(عملکرد ریشه و قند ناخالص به ترتیب حدود 5/74 و 11 تن در هکتار). هم چنین نتایج نشان داد که استفاده از کودهای آلی باعث افزایش کارائی نیتروژن مصرفی می­گردد.  اما این ترکیبات نمی توانند بصورت کامل و صد در صد جایگزین مصرف نیتروژن گردند(عملکرد ریشه و قند ناخالص به ترتیب حدود 60 و 16/9 تن در هکتار). از آن جائی که افزایش مصرف نیتروژن می تواند اثرات مضر زیست محیطی را در بر­داشته باشد می توان با استفاده از کودهای آلی مناسب با افزایش کارایی مصرف نیتروژن، مقدار مصرف آن را کاهش داد.

اسیدهای آمینه, چغندرقند, کودهای آلی, نیتروژن